محمدرضا فرزین امشب در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری با اشاره به عملکرد ۲۰ روزه خود در کسوت رئیس کلی بانک مرکزی اظهار داشت: وقتی من به بانک مرکزی آمدم قیمت ارز در حال افزایش بود و به سطح ۴۴ هزار تومان رسید اما وقتی برنامه‌های جدید بانک مرکزی را اعلام کردم قیمت‌ها در بازار ریزش خوبی داشت و این نشان داد که اگر بانک مرکزی ورود خوبی داشته باشد می‌تواند در کاهش نرخ ارز مؤثر باشد.

وی افزود:‌ اما از روز پنج‌شنبه هفته گذشته مجدداً قیمت ارز روند صعودی به خود گرفت در حالی که این افزایش قیمت‌ها منطقی نبود.

*افزایش دسترسی به منابع ارزی کشور با مذاکره با شرکای تجاری

رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه برنامه ما از ابتدا ثبات ارز بوده است، عنوان کرد: اولین اقدام من مذاکرات سازنده با شرکای تجاری با کشورهای قطر، امارات، چین و عراق بوده است و تمام این مذاکرات دستاوردهای خوبی به دست آمده و منجر به دسترسی به منابع ارزی کشور شده است.

*عرضه ۳۰۰ میلیون یورو در نیما

فرزین تصریح کرد: از روز گذشته ارز بانک TBA عراق به میزان ۳۰۰ میلیون یورو در نیما عرضه شد و عرضه این ارز از این به بعد در سامانه نیما به صورت مستمر ادامه خواهد داشت.

*کاهش زمان پرداخت حواله یوان از ۲۲ روز به ۴۸ ساعت

وی ادامه داد: تجدید فروش ارزهای چین در سامانه نیما اقدام دیگر بانک مرکزی بود به طوری که ارزهایی معمولاً زمان پرداخت آن ۲۱ روز طول می‌کشید به ۴۸ ساعت کاهش یافت و همچنین مذاکرات سازنده‌ای که با مسئولان کشور امارات داشتیم توانستیم عرضه درهم را در سامانه نیما افزایش دهیم.

*عرضه ۳.۳ میلیارد دلار در نیما طی یک ماه اخیر

رئیس کل بانک مرکزی با تأکید براینکه نرخ ارز حواله‌ای در سامانه نیما برای واردات کالاهای اساسی، مواد اولیه و ماشین‌آلات در نرخ ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان تثبیت می‌کنیم، گفت: در یک ماه اخیر ۳٫۳ میلیارد دلار ارز در سامانه نیما تخصیص دادیم که عمده این ارزها، ارز حاصل از صادرات نفت و بخشی هم صادرات پتروشیمی بوده است. تأمین ارز از سامانه نیما به خوبی را در حال انجام است و ما این فرآیند را ادامه می‌دهیم.

فرزین تصریح کرد: مذاکرات با کشورها ادامه دارد و طبق برنامه‌ریزی انجام شده همه ارزهای ایران در خارج از کشور از طریق سامانه نیما در اختیار واردکننده قرار خواهد گرفت.

*صادرات کشور در ۹ ماهه امسال ۲۰.۵ میلیارد دلار بیشتر از واردات بوده است

وی با بیان اینکه متأسفانه فضای روانی و ذهنی نامناسبی برای بازار ارز شکل گرفته است، اظهار داشت: این فضای روانی و ذهنی با فضای واقعی و آنچه در عمل رخ داده است بسیار متفاوت است به طوری که در ۹ ماهه امسال صادرات کشور ۷۳٫۴ میلیارد دلار و واردات ۵۲٫۹ میلیارد دلار بوده است و در واقع صادرات ۲۰ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار بیشتر از واردات بوده است و همین مسئله باعث شده ذخایر ارزی کشور افزایش یابد.

*ذخایر ارزی کشور کاملا در دسترس است

رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: ذخایر کشور کاملاً در دسترس است و ما هیچ محدودیتی برای تأمین نیازهای ارزی نداریم.

*عرضه ۲۱ میلیون دلار اسکناس به بازار متشکل ارزی در یک روز

فرزین با اشاره به حجم بالای عرضه ارز در سامانه نیما در مقایسه با سال گذشته، گفت: بخش دیگری از نیازهای ارزی از طریق بازار متشکل ارزی تأمین می‌شود که این تقاضا به صورت اسکناس است و از ابتدای سال تاکنون ۲ میلیارد و ۶۰ میلیون دلار در این بازار تزریق شده است و فقط در روز گذشته ۲۱ میلیون دلار ارز در این بازار عرضه شده که ارز تزریق توسط بانک مرکزی فقط ۳ میلیون دلار بوده است.

*بازار مبادله ارز و طلا تا ۲ هفته آینده برای تامین همه نیازهای ارزی راه اندازی می شود

وی با بیان اینکه تا دو هفته آینده بازار مبادله ارز و طلا را راه‌اندازی می‌کنیم، عنوان کرد: در این بازار علاوه بر اسکناس بازار حواله هم داریم و سامانه به همه متقاضیان ارز و برای ۴۰ نوع نیاز ارزی ارز از جمله ارز دانشجویی، درمان و حتی آژانس‌های هواپیمایی پرداخت می‌کنند.

*فروش ارز در بازار مبادله ارز بدون سقف و براساس مستندات انجام می شود

رئیس کل بانک مرکزی در پاسخ به این سؤال که میزان پرداخت ارز در بازار مبادله ارز دارای سقف خواهد بود؟گفت: خیر، پرداخت ارز در بازار مبادله ارز و طلا براساس مستندات انجام می‌شود. 

* افزایش سهمیه ارز هر نفر به ۵۰۰۰ یورو

فرزین با اشاره به بخشنامه جدید بانک مرکزی مبنی بر افزایش عرضه ارز به هر نفر تا پنج هزار یورو اظهار داشت: صرافی‌‌ها می‌توانند ارز بخرند و بفروشند و اگر کسری در منابع ارزی داشتند بانک مرکزی تأمین خواهد کرد.

* فقط رفع تعهد ارزی صادرکننده باید در صرافی بانک ملی انجام شود/ صرافی ها اجازه خرید و فروش ارز دارند

وی افزود: نسبت به این بخشنامه ابهام پیش آمده بود و صرافی‌ها تصور کردند که نمی‌توانند ارز بخرند و بفروشند در حالیکه اینگونه نیست و ما در بخشنامه قید کرده‌ایم که رفع تعهد ارزی صادرکننده صرفاً از طریق صرافی بانک ملی انجام شود اما به صرافی‌ها اجازه خرید و فروش ارز داده‌ایم.

* مانده ارز نزد صراف در پایان معاملات نباید بیش از ۳۰ هزار دلار باشد

رئیس کل بانک مرکزی تصریح کرد:‌ عدد ۳۰ هزار دلاری که در بخشنامه آمده به این منظور است اگر یک صراف به عنوان مثال ۱۰۰ هزار دلار دارد تا پایان ساعات معامله باید ۷۰ هزار دلار آن را بفروشد و فقط ۳۰ درصد نزد خود نگه دارد. این بخشنامه فرصت جدیدی به صرافی‌ها برای فعالیت در بازار ارز می‌دهد.

فرزین با بیان اینکه منابع ارزی کشور مطمئن است، گفت: در یک فضای ذهنی و مجازی برای کشور محدودیت به وجود آمده در حالیکه در فضای واقعی اینگونه نیست و ما مشکلی در تأمین ارز نداریم. 

وی تأکید کرد: ما در بازار آزاد هم نرخ‌سازی خواهیم کرد و به این بازار ورود می‌کنیم چرا که ایجاد ثبات ارزی یک روش ندارد و ما باید گام به گام در این حوزه پیش برویم.

* عمان مقصد بعدی فرزین

رئیس کل بانک مرکزی در پاسخ به این سؤال که سفر آتی شما به کدام کشور خواهد بود، عنوان کرد: به زودی به عمان سفر خواهم داشت و به تمام کشورهایی که دارای روابط تجاری هستیم هم سفر می‌کنم؛ بانک مرکزی در این مدت روابط خوبی را با بانک مرکزی قطر، امارات و عراق داشته و روابط مثبتی برقرار شده است.

*تأمین نیازهای صرافی ها با حراج ارز در بازار متشکل ارزی

فرزین در پاسخ به این سؤال که بانک مرکزی چگونه به بازار آزاد ورود خواهد داشت؟ گفت: از روز سه‌شنبه تا سقف ۵ هزار یورو برای هر نفر از طریق صرافی‌ها عرضه می‌شود و اگر صرافی‌ها در موجودی ارزی محدودیتی داشتند ما در قالب بازار متشکل ارزی ارز حراج می‌کنیم و نرخ حراج ارز در بازار متشکل ارزی مبنای برای نرخ در بازار آزاد می‌شود؛ تلاش ما این است که به بازار آزاد نرخ بدهیم و بازار را هدایت کنیم. 

*برای بازار مبادله ارز برنامه بلندمدت داریم

وی درباره ویژگی‌های بازار مبادله ارز و طلا گفت: در این بازار علاوه بر اسکناس ارز حواله هم معامله می‌شود و از ابزارهایی مثل سوآپ در این بازار استفاده می‌کنیم؛ سکه هم در این بازار عرضه و معامله می‌شود.

رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: برای بازار مبادله ارز و طلا یک افق بلندمدت ترسیم کرده‌ایم و از سایر ابزارها مانند سوآپ، فوروارد و فیوچر در آینده استفاده می‌کنیم اما فعلاً (در کوتاه‌مدت) برنامه‌ای برای استفاده از این ابزارها نداریم.

فرزین در پاسخ به این سؤال که آیا کسانی که تا پیش از این از سهمیه ۲ هزار یورو استفاده کرده‌اند می‌توانند ۳ هزار یورو دیگر خریداری کنند، گفت: فعلاً آیین‌نامه چنین اجازه‌ای نمی‌دهد. 

*تامین ارز مواد اولیه، کالاهای اساسی و ماشین آلات با نرخ ۲۸۵۰۰ تومان

وی تأکید کرد: طبق قولی که داده‌ایم ارز مورد نیاز برای کالاهای اساسی، مواد اولیه و ماشین‌آلات را با نرخ میانگین ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان و از محل ارز حاصل از فروش نفت و پتروشیمی‌ها تأمین خواهیم کرد. 

*ارز صادرات غیر در بازار دوم بازار مبادله ارز عرضه می شود

رئیس کل بانک مرکزی گفت: برای ارز حاصل از صادرات سایر محصولات مانند خشکبار در بازار دوم بازار مبادله ارز عرضه می‌شود و البته برای اینکه صادرکنندگان متضرر نشوند از مشوق یارانه‌های صادراتی هم استفاده می‌کنیم. 

*تفاوت های ارز ۲۸۵۰۰ با ۴۲۰۰

فرزین با اشاره به نقدهای مطرح شده نسبت به سیاست ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی اظهار داشت: برخی‌ها گفتند که  این سیاست مانند سیاست ۴۲۰۰ تومانی و ۱۲۲۶ تومانی است اما پاسخ من این است که این سیاست سه تفاوت با آنها دارد، اول اینکه روزی که من نرخ ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان را اعلام کردم نرخ ETS عدد ۲۹ هزار تومان بود؛ دوم اینکه این نرخ بودجه دولت را به تعادل می‌رساند چرا که در بودجه امسال و سال آینده نرخ محاسباتی ارز ۲۳ هزار تومان در نظر گرفته شده است. 

وی ادامه داد: به دلیل اینکه نمی‌خواهیم تغییرات نرخ ارز موجب افزایش قیمت کالاهای اساسی شود این سیاست اتخاذ شده است و تنها مشکلی که به وجود می‌آ‌ید برای برخی صادرات کنندگان است اما با توجه به اینکه بخش عمده ارز تزریق شده در سامانه نیما برای این کالاها (کالاهای اساسی، مواد اولیه و ماشین‌آلات) از محل ارز حاصل از صادرات نفت و پتروشیمی تأمین می‌شود، برای بخش عمده صادرکنندگان مشکلی به وجود نمی‌آید و اگر مشکلی پیدا شود آنها را با روش‌های دیگر جبران می‌کنیم.

*برنامه کنترل ترازنامه بانک ها را ادامه می دهیم/ برای تک تک بانک های ناتراز برنامه داریم

رئیس کل بانک مرکزی در خصوص برنامه‌های بانک مرکزی برای کنترل نقدینگی گفت: اول باید ببینیم که منشأ نقدینگی چیست؟ منشأ نقدینگی در کشور طبق آموزه‌های علم اقتصاد ناشی از پایه پولی و ضریب فزاینده است. پایه پولی از محل ناترازی دولت، ناترازی بانک‌ها و افزایش دارایی‌های خارجی بانک مرکزی به دلیل عدم امکان فروش همه ارز خریداری شده از دولت، به وجود می‌آید و تمام تلاش ما این است که این سه حوزه را مدیریت کنیم.

فرزین افزود: برای بودجه سال آینده مذاکرات خوبی با سازمان برنامه و بودجه و مجلس داشتیم اگر دولت دچار کسری بودجه شود پایه پولی افزایش می‌یابد. 

وی تصریح کرد: برنامه دیگر بانک مرکزی حل مشکل بانک‌های ناتراز است و در همین راستا برای تک تک بانک‌های ناتراز برنامه داریم؛ وقتی برنامه‌های ما در حوزه بازار ارز انجام شد برنامه ما این است که با تک‌تک بانک‌های ناتراز جلسه داشته باشیم و برای آنها برنامه تعیین کنیم زیرا اضافه برداشت برخی بانک‌های ناتراز از بانک مرکزی خیلی زیاد است اما برخی از این بانک‌ها دارایی‌های خوبی دارند و با فروش آنها می‌شود این ناترازی را رفع کرد. 

رئیس شورای پول و اعتبار با بیان اینکه از ابزار سیاست پولی برای کنترل نقدینگی و تورم استفاده خواهیم کرد، گفت: علاوه بر سیاست پولی برای کنترل تورم باید از سیاست‌های مالی هم استفاده کرد.

* بسته سیاست پولی در هفته های آینده منتشر می شود

فرزین ادامه داد: سیاست کنترل ترازنامه بانک‌ها که از قبل در بانک مرکزی آغاز شده بود را ادامه می‌دهیم و طی هفته‌های آینده بسته سیاست پولی را منتشر خواهیم کرد. 

*مصوبه شورای پول و اعتبار برای نرخ سود بانکی به زودی اجرا می شود

وی در پاسخ به این سؤال که برنامه بانک مرکزی برای نرخ سود بانکی چیست؟ عنوان کرد:‌ برای نرخ سود بانک شورای پول و اعتبار از قبل مصوبه داشته و ما این مصوبه را در آینده نزدیک اجرا می‌کنیم. 

* اگر لازم شود سکه تمام بهار هم عرضه می کنیم

رئیس کل بانک مرکزی در خصوص عرضه ربع سکه در بورس کالا اظهار داشت: عرضه ربع سکه در روزهای گذشته موجب کاهش قیمت سکه شد اما با شکل‌گیری انتظارات تورمی دوباره قیمت ها بالا رفت. ما از این روش همچنان استفاده می‌کنیم و اگر لازم باشد سکه تمام بهار را هم عرضه خواهیم کرد.