‌|حانیه مسجودی‌|
همان‌طور که کلیات لایحه بودجه سال ۹۹مورد تأیید نمایندگان نبود بودجه فرهنگی در این لایحه نیز رضایت فعالان این بخش را جلب نکرده است. پس از بررسی ارقام و طبق گفته مسئولان بودجه حوزه فرهنگی در بودجه ۹۹ نسبت به سال ۹۸ با ۱۵ درصد کاهش روبه‌رو بوده است. سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس از کاهش ۱۵ درصدی بودجه فرهنگی سال ۹۹ نسبت به سال ۹۸ در قالب لایحه بودجه خبر داد و گفت:تاکنون فقط ۶۳ درصد از بودجه فرهنگی سال ۹۸ تخصیص‌یافته اما  مابقی آن هنوز تحقق‌نیافته است.
البته پروانه سلحشوری، نماینده مردم تهران در مجلس درباره پایین بودن بودجه اختصاص‌یافته به حوزه فرهنگ و هنر می‌گوید: «شرایط اقتصادی کشور اضطراری است. مردم باید معیشت‌شان را اداره کنند. برای دولت در این شرایط بحث درمان و دارو و مسکن در اولویت است نه حوزه فرهنگ و هنر»
معاون حقوقی  امور مجلس و استان‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: سهم حوزه فرهنگ در بودجه سال ۹۹، هفت هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان در نظر گرفته شد که حدود ۳۳ صدم درصد بودجه عمومی دولت است.
علی‌اصغر کاراندیش اوایل دی‌ماه سال جاری در نشست صمیمی با اصحاب فرهنگ و هنر شهرستان ملایر اظهار داشت: این رقم بودجه در سال ۹۸ حدود ۹ هزار میلیارد تومان بود که امسال میزان بودجه حوزه فرهنگی کاهش‌یافته است.
وی بابیان این‌که سهم وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از این بودجه حدود ۱۵ درصد است بیان کرد: سال‌ها است که بودجه فرهنگی کم است و این رقم حدود ۲ درصد بودجه عمومی دولت است.
بودجه فرهنگی در سال ۹۸ چقدر بوده و در سال ۹۹ چقدر پیش‌بینی‌شده است؟

میزان افزایش یا کاهش در جدول بالا مشهود است، اما باید دید بخش‌های مختلف و جزئی‌تر هرکدام از نهادها،‌ نسبت به سال گذشته چند درصد رشد یا افت بودجه‌ای داشته‌اند.
بودجه حوزه موسیقی
در پیش‌بینی بودجه سال ۹۹، بودجه بخش موسیقی با عنوان «برنامه حمایت و صیانت از موسیقی ملی» مبلغ ۵۵ میلیارد و ۹۰۰ میلیون تومان تعیین و اعلام‌شده، این درحالی است که مبلغ مصوب سال۱۳۹۸،  ۵۳ میلیارد تومان بوده است. بنابراین بودجه سال آتی نزدیک به۵درصد به میزان دو میلیارد و ۹۰۰ میلیون تومان نسبت به سال گذشته افزایش‌یافته است.
بودجه جشنواره ۱۷ میلیاردی فیلم فجر
برای حوزه سینما، ۲۱۰ میلیارد تومان در لایحه بودجه سال آینده، در نظر گرفته‌شده که این رقم در لایحه سال ۹۸، ۲۰۵ میلیارد تومان بود. در بین برنامه‌هایی که برای بخش سینما تعریف‌شده، ۱۷ میلیارد تومان به برگزاری جشنواره فیلم فجر اختصاص دارد. همچنین برای صیانت از آثار سینمایی و جلوگیری از تکثیر غیرمجاز آن‌ها، مبلغ ۷۰۰ میلیون تومانی درنظر گرفته‌شده است. برای حمایت از صنعت پویانمایی هم ۱۲ میلیارد
تومان بودجه تعریف‌شده است.
بودجه حوزه تئاتر
برآورد هزینه‌ای سال ۱۳۹۹ برای آنچه به‌عنوان برنامه حمایت و گسترش هنرهای نمایشی اعلام‌شده، ۸۴ میلیارد و ۱۱ میلیون تومان تعیین شد، درحالی‌که مصوب بودجه سال ۹۸، در تئاتر ۸۲ میلیارد و ۳۲۲ میلیون تومان بوده است. از این بودجه هم طبق اعلام مدیران این بخش تاکنون فقط حدود ۲۰ درصد به‌ آن‌ها داده‌شده و از ابتدای امسال دست‌کم نزدیک به هفت میلیارد تومان بدهی روی دست اداره کل هنرهای نمایشی بابت حمایت از گروه‌های نمایشی و برگزاری جشنواره‌ها مانده است. برای پویانمایی هم ۱۲ میلیارد تومان بودجه تعریف‌شده است. همچنین برای کمک به بنیاد فرهنگی و هنری رودکی هم مثل قبل ردیف جداگانه‌ای در ذیل برنامه‌های تئاتر گنجانده‌شده که ۹ میلیارد تومان از بودجه تئاتر به آن تعلق می‌گیرد، درحالی‌که سال قبل این رقم هفت میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان بود. همچنین از برنامه‌های مشخص‌شده، حمایت جدا از خانه تئاتر به همراه راه‌اندازی موزه حذف‌شده است.
افزایش ۱۱ میلیارد تومانی بودجه وزارتخانه فرهنگ و ارشاد اسلامی
بودجه پیشنهادی سال ۹۹ برای دستگاه سیاست‌گذار  وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، رقم دو هزار و ۱۹۳ میلیارد و ۵۸ میلیون تومان است، این در حالی است که این رقم در سال ۹۸، دو هزار و ۱۸۲ میلیارد و ۱۲۱ میلیون تومان بوده است. با نگاهی به این رقم بودجه می‌بینیم که بودجه حدود ۱۱ میلیارد تومان افزایش داشته است که این به معنای یک درصد افزایش در بودجه این وزارتخانه است.
سیاست‌های افزایش سرانه مطالعه و نمایشگاه کتاب تهران
از میزان بودجه رقمی حدود ۴۲ میلیارد و ۹۶۰ میلیون تومان برای توسعه کتاب و کتابخوانی (سرانه مطالعه) پیشنهادشده و رقم پنج میلیارد و ۳۸۱ میلیون تومان برای توسعه کتابخوانی با اولویت مناطق کمتر برخوردار پیشنهادشده است. رقم پیشنهادی دولت برای حمایت از حضور بین‌المللی نویسندگان و ناشران دو میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان برآورد شده و برای حمایت از مؤسسات، مجامع و کانون‌های ادبی نیز چهار میلیارد تومان از سوی دولت در نظر گرفته‌شده است. در این لایحه رقم
۹ میلیارد تومان برای حمایت از برگزاری نمایشگاه کتاب تهران، رقمی حدود پنج میلیارد و ۹۷۹ میلیون تومان برای حمایت از برنامه هفته کتاب و نیز مسابقات کتابخوانی و نشست‌ها و برنامه‌های مرتبط با آن پیش‌بینی‌شده است. در بخش بررسی کتاب پیشنهاد دولت تخصیص رقم پنج میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان بوده و در بخش حمایت از ترجمه آثار برگزیده در بازارهای جهانی یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان بودجه در نظر گرفته‌شده است. برای حمایت از انجمن‌های ادبی رقم یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان و برای حمایت از تبلیغ و اطلاع‌رسانی کتاب نیز یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان بودجه پیشنهادشده است. همچنین دولت رقم سه میلیارد تومان برای برنامه نظارت بر مؤسسات انتشاراتی و نیز برنامه‌ریزی در حوزه کتاب و نشر بودجه در نظر گرفته است. در حوزه چاپ نیز رقم ۱۰ میلیارد و ۳۷۰ میلیون تومان برای ارتقای محصولات چاپی بودجه در نظر گرفته‌شده و برای بازرسی از چاپخانه‌ها، اعطای مجوزها و نظارت بر فعالیت صنف چاپ نیز بودجه ۱۰ میلیارد و ۳۷۴ میلیون تومانی در نظر گرفته‌شده است. بودجه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخش «حمایت از نشر، کتاب و مطبوعات» نسبت به سال ۹۸ حدود ۳۲ درصد رشد داشته است.
بودجه سازمان فرهنگ و ارتباطات
بودجه فرهنگی بزرگ‌‌ترین سازمان برون‌مرزی کشور که سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی است، با رشد ۲درصدی مواجه شده که رقمی حدود ۲۳۰ میلیارد تومان است، این درحالی است که این رقم در بودجه سال گذشته ۲۲۰ میلیارد تومان بوده است. یکی از نکات قابل‌توجه بودجه سازمان فرهنگ و ارتباطات در سال آینده، اختصاص ردیف بودجه برای «برنامه معرفی و ترویج فرهنگ و تمدن ایرانی اسلامی» در خارج از کشور برای اولین بار است که رقمی حدود ۷۶میلیارد تومان را به خود اختصاص داده است. وجود این در بودجه در  سال آتی، بخش برنامه معرفی دستاوردهای انقلاب اسلامی ایران در خارج از کشور نیز حذف‌شده است.بر اساس بودجه سال ۹۹، در بخش بسترسازی و ترویج زبان و ادبیات فارسی در خارج از کشور بودجه سه میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان لحاظ شده که نسبت به سال ۹۸ که رقم سه میلیارد و ۳۰ میلیون تومان بوده، شاهد افزایش مقدار بودجه این بخش هستیم.
بودجه نهاد کتابخانه‌های عمومی
بودجه نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در سال ۹۹، رقمی حدود ۲۰۱ میلیارد و ۹۳۵میلیون تومان و بودجه برنامه گسترش و بهسازی کتابخانه‌های عمومی رقمی حدود ۱۹۶ میلیارد و ۲۰۸ میلیون تومان پیشنهادشده است. بودجه مصوب سال ۹۸ برای نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور ۱۷۸ میلیارد و ۱۴۰ میلیون تومان بوده که البته نصف این بودجه همچنان تخصیص پیدا نکرده است. بودجه نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در سال ۹۹ حدود ۱۳ درصد رشد داشته است.
بودجه فرهنگستان زبان و ادب فارسی
بودجه پیشنهادی فرهنگستان زبان و ادب فارسی برای سال ۹۹، رقمی حدود ۲۸ میلیارد و ۶۸۵ میلیون تومان است، درحالی‌که رقم مصوب در سال ۹۸ برای این فرهنگستان، حدود ۱۷ میلیارد و ۶۵۱ میلیون تومان بود. بودجه مصوب شده برای تقویت و پاسداری زبان و ادب فارسی در سال ۹۸ رقمی حدود ۱۲ میلیارد و ۸۶۱ میلیون تومان بود، درحالی‌که این رقم برای سال ۹۹ تا حدود رقم ۲۰ میلیارد و ۷۳۵ میلیون تومان افزایش‌یافته است. همچنین بودجه فرهنگستان زبان و ادب فارسی ۶۴ درصد رشد داشته است.
بودجه بنیاد سعدی
بودجه پیشنهادی سال ۹۹ برای بنیاد سعدی رقمی حدود ۱۴ میلیارد تومان برآورد شده است، اما در بودجه پیشنهادی سال ۹۸، برای این بنیاد ۱۲ میلیارد و ۷۶۰ میلیون تومان تخصیص یافت. همچنین بودجه برنامه آموزش زبان فارسی به دانشجویان خارجی سه میلیارد و ۴۳۵ میلیون تومان برآورد شده است. بودجه «بنیاد سعدی» ۱۰ درصد شاهد رشد بوده است.
کاهش ۸۰ درصدی بودجه قرآنی
در این لایحه مبلغ بودجه فعالیت‌های قرآنی با عنوان بودجه «صندوق مشارکت توسعه فرهنگ قرآنی» در سال ۱۳۹۹ به مبلغ ۲۰ میلیارد تومان از سوی دولت پیشنهادشده که این مبلغ در مقایسه با بودجه ۱۰۰ میلیارد تومانی امسال ۸۰ درصد کاهش داشته است. البته بودجه قرآن سال ۱۳۹۸ هم از سوی دولت به مبلغ ۴۰ میلیارد تومان پیشنهادشده بود که با‌ پیگیری برخی نمایندگان سازمان برنامه‌وبودجه آن را به مبلغ ۱۰۰ میلیارد تومان افزایش داد که البته فعلا  ریالی از آن‌هم پرداخت‌نشده است.
بودجه فرهنگ عمومی
بودجه فرهنگ عمومی کشور که ذیل بودجه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تعریف‌شده، کاهش ۵‌درصدی داشته است. این آیتم رقمی حدود ۱۹ میلیارد و ۱۶ میلیون تومان را به خود اختصاص داده که نسبت به مورد مشابه امسال کاهش‌یافته است، درحالی‌که بودجه فرهنگ عمومی کشور در سال ۹۸، ۲۰ میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان بوده است. در برنامه بودجه سال آینده، فرهنگ عمومی با عنوان «برنامه ارتقای فرهنگ عمومی» در ذیل حمایت از اجرای مصوبات شورای فرهنگ عمومی با ردیف بودجه ۱۳ میلیارد تومان و حمایت از فرهنگ‌سازی و گفتمان‌‌سازی اقتصاد مقاومتی با ردیف بودجه
۶ میلیارد و ۱۶ میلیون تومان پیشنهادشده است، بنابراین حمایت از آثار هنری و فرهنگی مروج سبک زندگی ایرانی- اسلامی و حمایت از ترویج فرهنگ اقتصاد مقاومتی در رویدادهای فرهنگی و هنری در بودجه سال ۹۹ جایی نخواهد داشت.
کاهش ۱۰۰ میلیاردی بودجه سازمان صداوسیما
طبق لایحه بودجه سال ۹۹ رقم پیشنهادی سازمان صداوسیما نسبت به سال گذشته کاهش‌یافته است. مطابق داده‌های درج‌شده در جدول تطبیقی «بودجه دستگاه‌های سیاست‌گذار» در لایحه تقدیمی از سوی دولت، بودجه مصوب صداوسیما در سال ۹۸، یک‌هزار و ۸۴۲ میلیارد تومان بوده است، اما بودجه این سازمان برای سال ۹۹، رقم یک هزار و ۷۴۵ میلیارد تومان برآورد شده که بر این اساس بودجه پیشنهادی سال آینده نسبت به بودجه مصوب سال جاری، حدود ۱۰۰میلیارد تومان کاهش‌یافته است.در جزئیات بودجه پیشنهادی سازمان صداوسیما برای سال ۹۹ بیشترین سهم به «تأمین، تولید و پخش برنامه‌های سراسری سیما» اختصاص‌یافته که با رقمی حدود ۷۰۱ میلیارد تومان، بیشترین میزان بودجه هزینه‌ای صداوسیما را به خود اختصاص داده‌اند. بودجه مصوب این بخش در سال ۹۸ حدود ۷۳۹ میلیارد تومان بوده است. «تولید و پخش برنامه‌های صداوسیمای استانی» با بودجه ۵۳۸ میلیارد تومانی در ردیف دوم فهرست بودجه پیشنهاد سازمان صداوسیما در سال ۹۹ قرارگرفته و بودجه مصوب این بخش در سال ۹۸ حدود ۵۷۰ میلیارد تومان بوده است. بعدازاین دو بخش، «گسترش فعالیت‌های رسانه‌ای برون‌مرزی» در جایگاه سوم قرار دارد که بیشترین بودجه صداوسیما را به خود اختصاص می‌دهد. بودجه این بخش در لایحه پیشنهادی ۹۹، حدود ۲۷۰ میلیارد تومان پیش‌بینی‌شده، درحالی‌که بودجه مصوب ۹۸ برای این بخش ۲۸۴ میلیارد تومان بوده است.
*بودجه فرهنگی سال ۹۸، ۷ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان، سال ۹۹، ۶ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان
اصغر مسعودی، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی دراین‌باره به «رسالت» می‌گوید: «بودجه فرهنگی سال ۹۸، ۷ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان بوده است و امسال حدود ۶ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان در نظر گرفته‌شده است. بودجه فرهنگ نسبت به بودجه کل کشور حدود ۶ دهم است که نسبت به بودجه عمومی کشور زیر ۲ درصد، یعنی ۱.۸ درصد است.»وی ادامه داد: «بودجه فرهنگی کشور در کل نسبت به بودجه کشور و بودجه عمومی کشور رقم ناچیزی را دربر می‌گیرد و درواقع برای بودجه فرهنگی سال ۹۹ کاهش را شاهد بوده‌ایم. بودجه کل کشور نزدیک به ۴۸۴ هزارمیلیاردتومان است که اگر بخواهیم هزینه‌های ضروری دستگاه فرهنگی را در ردیف حقوق و دستمزد محاسبه کنیم وضعیت خوبی در بودجه فرهنگی نداریم.»مسعودی با اشاره به میزان کم بودجه حوزه فرهنگی معترض شد: «علی‌رغم تعریف بودجه برای این دستگاه‌ها، مشکل بعدی تخصیص پایین بودجه به حوزه فرهنگ است. به‌طور مثال در حوزه قران در سال ۹۸، تنها حدود ۵ درصد بودجه تخصیص‌یافته است اگر نگاه‌ها به فرهنگ تغییر نکند در حوزه‌های مختلف با مشکل مواجه می‌شویم.»
*بحران‌های اقتصادی و اجتماعی نتیجه بی‌توجهی به حوزه فرهنگ 
این عضو کمیسیون فرهنگی تصریح کرد: «کشور ما در شرایط تحریمی شدید به سر می‌برد و درآمدها متکی به نفت است و درنهایت تک منبعی هستیم و به همین دلیل اقتصاد دچار مشکل و بالاترین فشار به بودجه کشور واردشده است. از طرف دیگر باید به این نکته توجه کرد که بین فرهنگ و آسیب‌های اجتماعی رابطه مستقیمی وجود دارد، زمانی که به فرهنگ بی‌توجه باشیم بسیاری از آسیب‌ها افزایش و اگر به فرهنگ توجه ویژه داشتیم  به‌طور حتم آسیب‌های جامعه کاهش می‌یابد، بنابراین سبک زندگی و روابط اجتماعی جامعه به یکدیگر ارتباط دارد.»
وی افزود: «به‌طور مثال ورزش باعث نشاط جامعه می‌شود و به‌موجب آن هزینه‌های درمانی کمتری خواهیم داشت. سلامت جسمی و روانی و به‌ویژه سلامت اقتصادی نیز با سلامت فرهنگی رابطه مستقیم دارند اگر فرهنگ را در اولویت قرار دهیم بسیاری از هزینه‌های کشور حل می‌شود. اکنون استرس بسیار شدیدی به دلیل ویروس کرونا در کشور وجود دارد و شاهد احتکار ماسک و کمیاب شدن مواد ضدعفونی‌کننده هستیم.»
مسعودی تأکید کرد: «اگر در روابط و سلامت اجتماعی انصاف را مدنظر قرار می‌دادیم نباید در شرایط بحرانی، رفتارهای افسارگسیخته جامعه را تحت‌فشار قرار می‌داد. بنابراین اگر به بودجه‌های فرهنگی توجه می‌کردیم هزینه‌های بسیاری از حوزه‌های مختلف اقتصادی کاهش می‌یافت.» عضو کمیسیون فرهنگی مجلس گفت: «در مسئله بودجه و میزان بودجه فرهنگی برای سال آینده باید این نکته را درنظر گرفت که نرخ رشد هزینه‌های فرهنگی و میزان هزینه‌های نیروی انسانی که در دستگاه‌های فرهنگی مشغول به کار هستند، هم پای تورم حدود ۳۰ درصد افزایش و دستمزد نیز حدود ۲۰ درصد افزایش‌یافته است و اگر این نکته را درنظر بگیریم با تمام این افزایش هزینه‌ها، نرخ رشد بودجه فرهنگی برای سال ۹۹ نسبت به سال ۹۶، ۹۷ و ۹۸ کمتر شده است.»
مسعودی در پایان ضمن اظهار تأسف از رفتار برخی نامزدهای انتخابات و درنتیجه خارج شدن مجلس از رأس امور، بیان کرد: « بسیاری از نامزدها در حوزه‌های انتخاباتی رأی مردم را می‌خرند و ارزش رأی یک فرد گاهی به ۵۰ هزارتومان می‌رسد، درنتیجه این کار باعث می‌شود مجلس در رأس امور و عصاره فضایل ملت نباشد و قطعا همین مباحث فرهنگی ما را از بسیاری از مسائل مهم دور کند.»