احمدرضا هدایتی
این موضوع یعنی «ناهنجاری‌های اجتماعی» ذهن بسیاری از افراد جامعه را به خود مشغول کرده است، گاهی می‌پرسند مشکل کجاست؟ چرا برخی از ناهنجاری‌های اجتماعی افزایش یافته و در حال گسترش است؟ چرا کسی برای رفع مشکل فکری نمی‌کند؟مشکل این است که همه همدیگر را به خیانت، کم‌کاری، ناتوانی و سایر صفات مشابه متهم می‌کنیم در حالی که در بسیاری از موارد تک‌تک ما در بروز و گسترش ناهنجاری‌ها نقش داریم به‌عنوان مثال؛برخی از نمایندگان محترم برای حفظ موقعیت خود در دوره بعدی و بدون توجه به عوارض و پیامدهای بلندمدت و حتی کوتاه‌مدت کارشان وزرا و سایر مسئولین را تحت فشار قرار می‌دهند تا با نادیده انگاشتن اصول آمایش سرزمینی، مؤسسات و شرکت‌ها و مجموعه‌هایی را در شهر و استان حوزه انتخابیه خود ایجاد نمایند.
که به هیچ‌ وجه تناسبی با شرایط آن منطقه ندارد و لذا پس از مدتی به مکانی بلاستفاده یا با حداقل استفاده تبدیل می‌شوند.برخی از پزشکان ما برای این‌که بیمار بیشتری جذب نماید و مقبولیت بیشتری کسب کنند، به جای وقت گذاشتن برای توجیه بیمار در مورد مضرات استفاده بی‌مورد از دارو، انبوهی از داروهای ضروری و غیرضروری و بلکه مضر را برای وی تجویز می‌کند.
برخی از معلمین برای کسب محبوبیت بین دانش‌آموزان، تکلیف کم‌تری را از دانش آموز طلب می‌کنند و برای جلب رضایت والدین آن‌ها، فرزندانشان را نابغه و عملکردشان را مطلوب جلوه می دهند.برخی از دست‌اندرکاران ساخت و ساز با هدف کسب زودهنگام شهرت، به جای ارتقا کیفیت ابنیه، ظاهر کار را بزک نموده و گاهی حتی از اقدامات اساسی کم می‌گذارند.تقریباهمه خودروسازان ما نیز برای جلب نظر مشتری، به جای ارتقا کیفیت، به تغییر ظاهر خودرو آن هم در حد تغییر داشبورت و جلوپنجره اکتفا می‌کنند.برخی کارمندان دولت برای مهم جلوه دادن کارشان و متأسفانه گاهی برای سنگ‌اندازی در مسیر ارباب و رجوع، به جای تسهیل امور یا امروز و فردا می‌کنند و یا به هر طریق ممکن مسیر و فرآیند کار را طولانی می‌کنند.برخی کشاورزان و اکثر واسطه‌ها و دلال‌ها بدون توجه به عواقب و اثرات نامطلوب دنیوی و اخروی کارشان به جای جلب نظر مشتری از طریق رفتار صادقانه، محصولات سالم و با کیفیت را روی بار قرار می‌دهند و فریبکارانه محصولات نامرغوب را زیربار جاسازی می‌کنند.برخی اساتید برای حفظ و ارتقا موقعیت علمی خود، به جای آن‌که شخصاتحقیق ، پژوهش و مطالعه کنند، کارهای علمی خود و حتی ترجمه متون را تحت عنوان کار پژوهشی بین دانشجویان توزیع و در نهایت جمع‌بندی نتایج کار و حتی گاهی اختراعات، ابداعات و ایده‌های پژوهشی آن‌ها را به نام خود ثبت می‌کنند.برخی از مسئولین و مدیران برای حفظ موقعیت و پوشش ضعف‌ها و ناتوانی‌های خود به‌جای شایسته‌سالاری و استفاده از افراد توانمند، افراد متملق یا بستگان و دوستان خود را در پست‌های کاری زیرمجموعه خود منصوب می‌کنندو این حکایت در مورد سایر اصناف و اقشار هم کم و بیش با شکل و ظاهری بعضامتفاوت مصداق دارد و هیچ کس حاضر نیست پرچمدار اصلاح رفتار خودش باشد.هیچ کدام نمی‌گوییم ما این کار بد را انجام نمی‌دهیم تا دیگران هم انجام ندهند، بلکه می‌گوییم ما این‌گونه عمل می‌کنیم چون دیگران نیز این‌گونه عمل می‌کنند و متقابلاهیچ یک از ما نمی‌گوید این کار خوب را انجام می‌دهم تا الگویی باشد برای دیگران، بلکه اغلب می‌گوییم ما انجام نمی‌دهیم چون دیگران نیز چنین نمی‌کنند.
این روند چرخه معیوبی است که ریشه در ضعف نظامی فرهنگی و تعلیم و تربیت ما دارد و بیانگر این است که متأسفانه در بسیاری از موارد، اصول و ارزش‌های اسلامی و ایرانی به فراموشی سپرده شده و یا به اندازه کافی موردتوجه مردم و مسئولین ذیربط قرار نگرفته است.کلام آخر این‌که برای حل مشکل و برون‌رفت از ناهنجاری‌ها، باید اصلاح را از خودمان شروع کنیم.