چهره ايراني ها هر روز تغيير مي کند. بيني ها کوچکتر مي‌شوند و گونه‌ها برآمده تر و لب‌ها برجسته تر. همه مي‌گويند ايراني‌ها علاقه زيادي به جراحي‌هاي زيبايي دارند، اما نمي‌دانند که عمل‌هاي زيبايي در دنيا رو به افزايش است. براساس گزارش انجمن بين المللي جراحي پلاستيک (ISAPS) که در ژوئن ۲۰۱۷ منتشر شد، کشورهاي آمريکا، برزيل، ژاپن، ايتاليا و مکزيک در رتبه‌هاي اول تا پنجم عمل‌هاي جراحي زيبايي تهاجمي ‌و کم تهاجمي‌قرار داشته و ۱/۴۱ درصد کل اين عمل‌ها را به خود اختصاص داده اند. روسيه، هند، ترکيه، آلمان و فرانسه در رتبه‌هاي ششم تا دهم و ايران نيز در رتبه بيستم اين جدول جاي داشت.
يکي از جراحان پلاستيک معتقد است: «آمار دقيقي در زمينه تعداد عمل هاي جراحي‌نداريم چون در اين زمينه تنها وزارت بهداشت است که مي‌تواند آمار داشته باشد. هرچند بعضي عمل‌ها ثبت نمي‌شود، با اين حال وزارت بهداشت برنامه‌اي دارد که تمام عمل هاي جراحي‌ کشور که در بيمارستان‌هاي دولتي انجام مي‌شود را به صورت الکترونيک ثبت ‌کند، يعني وزارت بهداشت در هر لحظه مي‌تواند اين آمار را داشته باشد که چه ميزان عمل انجام شده است و درواقع بهتر است آنها اين آمار را اعلام کنند.»
عمل هاي زيبايي اندام در صدر پرطرفدارها
بيشتر عمل‌هاي زيبايي مربوط به زنان است. البته که در سال‌هاي اخير مردان هم از اين قافله عقب نمانده اند و به صف دوستداران زيبايي پيوسته اند، اما با اين حال اين زنان هستند که همچنان به زيباتر شدن گرايش دارند. نکته مهم ديگر اما اين است که عمل‌هاي زيبايي که روي چهره انجام مي‌شود اين روزها به سمت عمل‌هايي رفته که روي اندام صورت مي‌گيرد. از محبوب ترين عمل‌هاي زيبايي اين سال‌ها ليپوساکشن و افزايش حجم بوده که مردم را با خود درگير کرده است. عمل زيبايي بوتاکس و تزريق نيز جز شايع ترين عمل‌هايي است که به سادگي انجام مي‌گيرد و از سنين ۳۰ سال به بالا طرفدار دارد.
ماجرا اما تنها به زيبايي‌هاي معمول و معقول ختم نمي‌شود. حالا اوضاع کمي‌ترسناک شده. حالا پاي عمل‌هايي وسط آمده که ممکن است حتي شما چيزي درباره آن نشنيده باشيد و يا حتي خيال کنيد که شايعه است، اما همه آنچه که در اين گزارش مي‌آيد واقعيت است.
چشمها عامل مهمي‌در زيبايي هستند. براي همين هم بعضي‌ها دوست دارند هرطور شده در آن يک تغييري ايجاد کنند. فرقي هم ندارد با چه روشي. بعضي‌ها تغيير فرم را انتخاب مي‌کنند و عده اي ديگر تغيير رنگ چشم را. بله درست شنيديد. علم آنقدر پيشرفت کرده که حالا عده اي دوست دارند چشمهايشان روشن باشد. براي همين يک عمل زيبايي انجام مي‌دهند و رنگ چشم را عوض مي‌کنند. محمدرضا جعفري نسب متخصص چشم به عصر ايران
مي گويد :« عمل تغيير رنگ دائمي‌چشم چند بار در کشور انجام شد و در کنفرانس‌هاي علمي‌مورد بحث و بررسي قرار گرفته است و مخالفان بسياري هم داشته اما به هر حال در همه جاي دنيا نوآوري‌هاي علمي ‌با رضايت بيمار و مسئوليت‌پذيري پزشک انجام مي‌شود.جالب اينجاست که به دليل عوارض اين عمل و غيرمنطقي بودن آن، در آمريکا اجازه انجام آن صادر نشده و سازمان غذا و داروي آمريکا آن را تاييد نکرده و فقط در کشورهاي اروپايي و آمريکاي لاتين انجام مي‌شود. در ايران چون معمولا استاندارد و نظارت قوي نداريم، اين عمل چند مرتبه انجام شده اما حتي همان چند مورد، انتقاد بسياري از چشم‌پزشکان را در پي داشت.»

باز شدن پاي قانون به ماجرا
عمل چشم گربه اي و گوش الاغي هم ممکن است براي شما ناآشنا باشد اما واقعيتي است که در جامعه امروز ايران خودش را نشان داده. عملي خطرناک که باعث شد تا واکنش قانوني نسبت به آن صورت گيرد. چند ماه پيش بود که سخنگوي کميسيون قضايي و حقوقي مجلس، از تعيين ۲ ماه حبس و ۷۴ ضربه شلاق بر اساس ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامي‌هم براي افراد متقاضي انجام عمل‌هاي چشم گربه‌اي و گوش الاغي و هم پزشکاني که اين کار را انجام مي‌دهند خبر داده بود. حسن نوروزي گفته بود بعضي جراحي‌هاي نوظهور زيبايي مثل تغيير رنگ چشم و شکل گوش باب شده که هيچ کدام از آن‌ها مشروع تلقي نمي‌شوند بنابراين بر اساس قانون مجازات اسلامي‌غيرقانوني و قابل تعقيب کيفري هستند و هم براي پزشک و هم براي کسي که اقدام به اين عمل‌هاي زيبايي مي‌کند، مجازات در نظر گرفته شده. نوروزي گفته:« اصولا تغييرات در پيکره وضعيت نظام خلقتي انسان از نظر مذاهب گوناگون رد شده است، کما اينکه اهل سنت و مسيحيت اين اقدام را حرام مي‌دانند و معتقدند خلقت خدا را نبايد تغيير داد و تقريبا نظر همه اديان به اين مي‌رسد که انجام اين نوع عمل‌ها امري ممنوع است.»

غير متخصص ها وارد شده اند
بعد از گفته‌هاي نوروزي سر و صداي پزشکان زيبايي هم در آمده و رئيس انجمن جراحان پلاستيک و زيبايي ايران واکنش نشان داده است. علي بيژني به ايسنا گفت:«جراحي‌هاي غيرمتعارفي تحت عنوان جراحي‌هاي زيبايي در همه جاي دنيا انجام مي‌شود، اما در کشور ما امکان ندارد يک متخصص جراحي پلاستيک اين اعمال را براي بيماري انجام دهد حتي اگر خود بيمار چنين درخواستي داشته باشد. من نيز تاکنون اعمال گوش الاغي يا چشم گربه‌اي نديدم اما تبليغات چنين اعمالي را ديده ام.» بيژني مي‌گويد اين جراحي‌ها با اينکه طرفدار دارد اما پزشکان جراحي آن‌ها را قبول نمي‌کنند و چون هزينه‌هاي بالايي دارند معمولا افراد غير متخصص آن را انجام مي‌دهد . بيژني مي‌گويد: «حتي براي تزريق ژل و بوتاکس هم نياز به تخصص است اما متاسفانه همين کارها هم در آرايشگاه‌ها و بدون هيچ تخصصي انجام مي‌شود.»
اما واقعيت ماجرا چيست؟ ما بايد حرف‌هاي بيژني را قبول کنيم و يا اينکه بپذيريم حبس و شلاق حکم خوبي براي کساني است که مي‌خواهند عمل‌هاي نامتعارف انجام دهند.چند وقت پيش بود که شايعه شد ترلان پروانه عمل چشم گربه اي انجام داده است. در واقع خيلي پاي عکس‌هاي او کامنت گذاشتند و به اين موضوع اشاره کردند. ترلان پروانه هم با انتشار عکسي از دوران بچگي ثابت کرد که اصلا درباره اين عمل چيز خاصي نشنيده است. واقعيت اين است که عمل چشم گربه اي تنها يک عمل زيبايي به حساب نمي‌آيد و در صورتي که انجام شود، علاوه بر جراح زيبايي به متخصص هم نياز دارد چرا که ممکن است بعدا عوارضي براي فرد به وجود آورد. به طور مثال ممکن است در عمل چشم گربه‌اي چشمان فرد به طور کامل بسته نشود و با وزش باد يا هنگام خواب مشکلاتي را براي قرنيه به وجود آورد.
تمايل فزاينده به سمت خاص بودن
احمد مرادي جامعه شناس است. او درباره ميل فزاينده جامعه به انجام عمل‌هاي زيبايي و البته نامتعارف به ما مي‌گويد: شرايط جامعه تغيير کرده است. مهم ترين مسئله اي که باعث شده تا افراد ميل به تغيير و نداشتن زندگي عادي دارند اين است که خاص بودن طرفدار زيادي دارد. شما يک سر به اينستاگرام بزنيد. افرادي فالوئرهاي زيادي دارند که يک ويژگي منحصر به فرد داشته باشند. حالا عده اي با ظاهر خاص دنبال اين هستند که براي خود به شهرتي دست پيدا کنند.اين شهرت در ادامه مي‌تواند براي افراد پول به همراه داشته باشد و متاسفانه چيزي که امروز همه به دنيال آن هستند پول زياد است. برخي از سلبريتي‌هاي مجازي که هيچ استعداد خاصي هم ندارند براي يک استوري سه ميليون تومان مي‌گيرند. در اين حالت طبيعي است که هر کسي بخواهد بک ويژگي منحصر به فرد داشته باشد.
او در ادامه مي افزايد: «بعضي‌ها از عادي بودن مي‌ترسند و براي همين دنبال جراحي‌هاي نامتعارف هستند. جامعه اما نبايد به اين افراد به چشم مجرم نگاه کند و براي آن‌ها حبس و شلاق در نظر بگيرد. شايد بهتر باشد براي چنين کارهايي ابتدا فرهنگسازي صورت بگيرد و در صورتيکه خيلي شايع شد و فرهنگسازي جواب نداد جريمه نقدي در نظر گرفته شود. يکي از بهترين کارهايي که مي‌توان انجام داد اين است که چنين مراجعه کننده‌هايي را به مشاور ارجاع دهند تا با آن‌ها حرف زده شود. شلاق و حبس بيشتر از اينکه افراد را از چنين کاري منع کند بيشتر باعث تحريک آن‌ها مي‌شود.»

به اعتقاد اين جامعه شناس، کسي که علاقه دارد گوش‌هايش را الاغي عمل کند بدون شک از اينکه روبه روي مخالفان خود بايستد ابايي ندارد چرا که او متفاوت بودن به هر طريقي را دوست دارد. بدون شک جريمه‌هاي نقدي سنگين مي‌تواند بازدارندگي بيشتري داشته باشد.
پژوهش ها چه مي گويد
پژوهش ها نشان ميدهد که زنان بيش از مردان جراحي زيبايي انجام ميدهند. ۴۴ درصد افراد اذعان کرده اند، با جراحي احساس زيباترشدن و افزايش اعتماد به ‌نفس را تجربه کرده اند. افراد جراحي شده غالب‌ترين احساس پس از عمل را زيباترشدن بيان ميکنند. ۴۵ درصد زنان مجردو متأهل، تصميم خودرا عامل فکري جراحيشان ميدانستند، و ۷۵ درصد مردان مجرد، دوستان را عامل اصلي سوق به جراحي دانسته اند. در گروه متأهالين ۴۴/۴۴ درصد خودشان تصميم گيرنده بودند و ۷۵/۴۳ درصد دوستان و آشنايان آنها را به جراحي رهنمون ساختند.

عباس محتشم از ديگر جامعه شناساني است که به ما مي گويد: در گذشته بدن واقعيتي بود که فرد در هر شرايطي با آن ميساخت، اما امروزه بدن قابل دستکاري شده است، توجه به بدن و دستکاري آن از حالت طبيعي خود فاصله گرفته و به يک مسئله ي اجتماعي تبديل شده است. پژوهش ها نشان مي دهد، مردان به سمت جراحي هاي زيبايي گرايش دارند چون مي خواهند از اين طريق حس حقارت و خودکم بيني را برطرف کنند و زنان از ترس طرد شدن و تصوير ذهني منفي نسبت به بدن، اعمال زيبايي را انجام مي دهند.او بر اين باور است که پديده ي محوري براي مردان همنوايي با خواسته هاي
جامعه است که در بستر شرايط اقتصادي پديد ميآيد و براي زنان ميل به زيبايي و ابراز بدن است که در بستر ارزش‌هاي اجتماعي و شرايط خانوادگي اتفاق افتاده است. در هر دو گروه مردان و زنان حس تعارض به عنوان شرايط مداخله گر و تبليغات و ترغيب ديگران به جراحي شرايط تسهيلگر اين پديده است. پيامدها و آثار جراحي زيبايي براي مردان احساس رضايت از خود و تأييد ديگران و براي زنان، افزايش اعتماد به نفس، صرفه جويي در زمان و صرفه جويي اقتصادي است.

درست است که رئيس انجمن جراحان وجود چنين عمل‌هايي را تکذيب کرده اما بايد گفت که عمل‌هاي زيبايي نامتعارف در جامعه وجود دارد و از قضا طرفدار زيادي هم دارد. چال لپ و گونه هم يک عمل رايج است که احتمالا درباره آن قبلا زياد شنيده ايد. حالا کار به عمل‌هاي ويژه تري رسيده. حالا با اين اوضاف بايد ديد تا چند سال آينده و در آستانه تمام شدن قرن ۱۴، دنيا چه چيزهاي ديگري براي متعجب کردن ما دارد.