‌|راضیه فراهانی‌|
بازی نفتی‌ای که عربستان از ۲۲ اسفندماه سال ۱۳۹۸ آغاز کرده بود درنهایت نتیجه داد. اما این نتیجه برای سعودی‌ها این‌بار گران تمام شد و دودش به چشم خودشان رفت. با جهانی‌شدن شیوع ویروس کرونا و جان باختن ۲۰۴ هزار نفر در روی کره زمین، خسارت‌های بسیاری به اقتصاد جهان وارد و این موضوع موجب رکود شدید اقتصادی در جهان شد و به‌مرور کارخانجات را به مرز ورشکستگی کشاند و همین امر باعث شد تا درخواست‌ها برای نفت در جهان بسیار کم شود.
سعودی‌ها روزانه حدود ۹ میلیون بشکه نفت با قیمت بیش از صد دلار تولید می‌کردند اما اکنون ۱۳ میلیون بشکه نفت تولید و قسمت زیاد آن را صادر می‌کنند، نفتی که اکنون با ورود کرونا به جهان، مشتری ندارد. چندی پیش یک مقام سعودی آگاه به بلومبرگ گفت: «آرامکو کاهش تولید نفت را از ۱۲ میلیون بشکه در روز آغاز کرده است تا سطح تولیدش را به ۸٫۵ میلیون بشکه در روز برساند. این شرکت احتمالا تولید نفت خود را زودتر از اول ماه می به ۸/۵ میلیون بشکه در روز کاهش خواهد داد.»
برای بررسی بیشتر اقدام عربستان سعودی که تمام مخارجش با فروش نفت تامين می‌شد  «رسالت»گفت‌وگویی با یک تحلیلگر مسائل بین‌المللی داشته که در ادامه می‌خوانید.
حسن عابدینی، تحلیلگر مسائل بین‌الملل در این باره به «رسالت» گفت: «راهبرد عربستان حتی از دوران وزیر نفت پرقدرت اسبق این کشور، یعنی زکی امانی که حدود ۳ دهه سکان انرژی سعودی‌ها را در دست و چهره مؤثری نیز بر بازار انرژی در دنیا داشت همواره بر آن بوده تا میزان تولید را به دلیل کسب پول بیشتر، افزایش دهد.»
وی ادامه داد: «به‌طور طبیعی بخشی از این نوع سیاست، ریشه در محاسبات اقتصادی سعودی‌ها و بخش دیگری نیز تحت تأثیر قدرت‌های بزرگ است که مایل هستند انرژی ارزان‌قیمتی برای ایجاد رونق در صنایع‌شان به دست بیاورند. عربستان طی۴-۳ دهه گذشته تقریبا نقش بسیار مهمی را در این زمینه ایفا کرده است.»
این کارشناس مسائل بین‌الملل تصریح کرد: «اتفاقی که طی ۵-۴سال گذشته رخ داده نیاز عربستان سعودی به دلارهای نفتی را بیشتر از سابق کرده است. حرکت نخست آن‌ها تزریق ناامنی به کشورهای منطقه مانند عراق و سوریه از طریق پرداخت دلارهای نفتی به تروریست‌های تکفیری و در وهله دوم تأمین بودجه مزدورانش در این کشورهاست که به‌طور طبیعی نیاز به دلار دارد.»
عابدینی ادامه داد: «نکته دوم؛ جنگ بی‌حاصلی است که عربستان طی ۵ سال گذشته ضد مردم یمن تدارک دید و استنباطش آن بود که این جنگ در دوره‌ای بسیار کوتاه با پیروزی ریاض به پایان می‌رسد. اما ۵ سال استمرار پیدا کرد و نه‌تنها سعودی‌ها به پیروزی دست نیافتند بلکه بخشی از دلارهایی را که در بانک‌های بین‌المللی پس‌انداز کرده بودند به‌اجبار در قالب خرید سلاح به کشورهای غربی پرداختند.»
وی ادامه داد: «نکته سوم نیز به کاهش یک‌باره نفت بازمی‌گردد و این موضوع به‌ویژه از دوشنبه سیاه در هفته گذشته آغاز و قیمت نفت به‌شدت کاهش پیدا کرد. درنتیجه این موضوع صدمه سنگینی به اقتصاد صدد رصد وابسته به نفت عربستان سعودی وارد کرد. در نبرد نفتی میان سعودی و روسیه، طرفین حاضر نبودند تا میزان تولید نفتشان را کاهش دهند و باید توجه داشت که این موضوع بر سقوط قیمت نفت مؤثر بود.»
او تأکید کرد: «درنتیجه کشورهای عضو اوپک و اوپک پلاس تصمیم گرفتند تا زمینه کاهش میزان عرضه نفت در بازار جهانی را مدیریت کنند. سعودی‌ها در پاسخ به این مسئله سعی دارند تا سهمی را که باید کاهش می‌دادند از بازار عرضه نفت به آن وفادار بمانند، گرچه بعید به نظر می‌رسد که سعودی‌ها به این تعهدشان وفادار بمانند. چراکه رژیم قبیله سعودی به هیچ‌یک از تعهداتش تاکنون عمل نکرده است.»
عابدینی ادامه داد: «به گفته محمد الجدعان، وزیر اقتصاد سعودی، کاهش قیمت نفت سبب کسری بودجه شدید در سال جاری خواهد شد. وی گفته است، عربستان به احتمال زیاد برای جبران این کسری بودجه باید ۵۸ میلیارد دلار استقراض کند و این رقم برای اقتصاد آن بسیار سنگین است. سعودی‌ها طی هفته گذشته حدود ۲۶ میلیارد دلار اوراق قرضه برای جبران فشار اقتصادی ناشی از کاهش قیمت نفت در بازار جهانی به فروش رسانده‌اند که این رقم بسیار زیادی است.»وی افزود: «یکی دیگر از اقداماتی که آن‌ها برای کسری این بودجه انجام دادند، آن است که آرامکو سهام خود را در یک شرکت خط لوله با ارزش ۱۰ میلیارد دلار فروخته است. بنابراین می‌بینیم که این کاهش قیمت دلار به شدت سبب تکان‌های شدید در اقتصاد تک‌محصولی عربستان سعودی شده است.
 البته برخی معتقدند با توجه به این‌که محتمل است امسال مراسم حج نیز به دلیل ویروس کرونا انجام نشود، بنابراین می‌توانیم وضعیت اقتصادی سعودی را در سال جاری بسیار وخیم‌تر از وضعیت کنونی پیش‌بینی کنیم. درنتیجه باید منتظر بود تا ببینیم چگونه این تکان‌های شدید اقتصادی می‌توانند بر تحولات سیاسی عربستان تأثیر بگذارند.»