برچسب‌هایی که نمی‌چسبد!
| فاطمه فلاح زاده|
در بحبوحه گرانی‌ها و خرید اقلام به‌طور حتم توجه بیشتر مردم، نخست به قیمت کالا است و سپس برچسب غذایی آن، برچسبی که ه‌موجب آن با حق انتخاب مواجه می‌شوند و برای تضمین سلامتی خود تصمیم می‌گیرند.
طی چند وقت اخیر، برخی اخبار حاکی از عدم اجرای قانون برچسب‌گذاری بر محصولات ترا ریخته یا به‌اصطلاح محصولاتی که دستخوش تغییرات ژنتیکی شده، بوده است. این محصولات به‌منظور مقاومت بیشتر و درنتیجه بازدهی بیشتر تولید می‌شوند اما تاکنون مزایای آن به‌گونه‌ای نبوده که کفه ترازو را سنگین‌تر کند و مردم به‌خوبی از آن یاد کنند و همواره نقدهای بسیاری به این‌گونه محصولات وارد است. در بررسی بیشتر این موضوع و محصولات ترا ریخته سفره مردم به گفت‌وگو با دکتر آراسب دباغ مقدم، متخصص بهداشت و دکتر علی کرمی، متخصص بیوتکنولوژی پزشکی پرداختیم.
*محصولات ترا ریخته تعداد زیادی ندارد اما با حجم بالای مصرف روبه‌رو هستند
آراسب دباغ مقدم، متخصص صنایع غذایی در گفت‌وگو با «رسالت» بیان کرد: «محصولات ترا ریختهدر دنیا تعداد زیادی ندارد اما حجم مصرفی آنان بالا و در خوراک دام محصولات غذایی انسان کاربرد بسیاری دارد.»
وی افزود: «مجاز یا غیرمجاز بودن این محصولات، بسته به سیاست کشورهای دنیا ست و تولیدکننده محصول خود را فارغ از این موضوع می‌داند. آنچه حائز اهمیت است برچسبی تحت عنوان ترا ریخته روی محصول است تا مصرف‌کننده تصمیم‌گیرنده نهایی باشد.»
متخصص صنایع غذایی ادامه داد: «در کشورهای اروپایی به دلیل اینکه بحث ایمنی غذایی با رعایت بسیار بالایی صورت می‌گیرد کشت و مصرف محصولات ترا ریخته به‌طور کامل ممنوع است، اما باید این نکته را در نظر داشت که اکنون جمعیت دنیا از ۸ میلیارد گذشته و روزبه‌روز نیز بیشتر می‌شود بر همین اساس زمین‌های کشت در حال نابودی است و تولیدکننده‌ها مجبورند از روش‌های بسیاری برای تولید محصولات و سیر کردن
مردم استفاده کنند، یکی از آن روش‌ها مهندسی ژنتیک و محصولات ترا ریخته است که به‌موجب آن حجم تولید بیشتر و مقاومت در برابر برخی آفت‌ها نیز بالاتر می‌رود.»
*محصولات ترا ریخته، جبری که انسان برای خود به وجود آورده است
او تصریح کرد: «این روند شاید درست نباشد اما روندی اجباری برای تولید تغذیه جمعیت ۸ میلیاردی و جبری است که انسان خود به وجود آورده است. به‌طور مثال ۱۵سال پیش زمین‌هایزیر کشت استان مازندران بسیار فراوان اما اکنون به‌جای آن‌ها، شهرک ساختمانی دیده می‌شود.»
او همچنین درباره نگرانی‌های موجود محصولات ترا ریخته خاطرنشان کرد: «در بحث محصولات ترا ریخته دو نگرانی وجود دارد؛ نخست نگرانی زیست‌محیطی و پس‌ازآن سلامت مصرف‌کننده. نگرانی‌های زیست‌محیطی دراین‌باره است که گیاهان ترا ریخته جایگزین گیاهان بومی شوند و در چنین شرایطی اگر برحسب اتفاق، گیاه ترا ریخته با آفتی مواجه شود که در برابر آن مقاوم نشده است آن زمان ممکن است کل زمین زیر کشت و محصولات ترا ریخته از بین بروند، در شرایطی که گیاه بومی نیز از بین رفته است این موضوع می‌تواند از تنوع ژنتیکی نیز جلوگیری کند.»
دباغ مقدم در پایان درباره سلامت مصرف‌کننده نیز می‌گوید: در برخی از آزمایش‌هایی که بر روی حیوانات آزمایشگاهی انجام داده‌اند این حیوانات پس از مدتی مبتلابه مشکلاتی ازجمله تومورهای گوارشی شدند البته این موضوع تنها به‌عنوان یک نگرانی صدق می‌شود و نمی‌توان نتایج آزمایش موش آزمایشگاهی را با انسان یکی دانست.
«رسالت» در بررسی بیشتر این موضوع به گفت‌وگو با علی کرمی، استاد دانشگاه علوم پزشکی بقیه‌الله، متخصص بیوتکنولوژی پزشکی و فوق تخصص مهندسی ژنتیک پرداخت.
*عدم اجرای قانون برچسب گذاری، تضییع قانون شهروندی است
علی کرمی، استاد دانشگاه علوم پزشکی بقیه‌الله، متخصص بیوتکنولوژی پزشکی و فوق تخصص مهندسی ژنتیک در گفت‌وگو با «رسالت» درباره عدم اجرای قانون برچسب گذاری محصولات ترا ریخته، بیان کرد: «همواره حق انتخاب با مصرف‌کننده است و او باید تصمیم بگیرد که چه محصولی را خریداری و مصرف کند. به‌عنوان‌مثال درباره مصرف سیگار، سالیان متمادی عده‌ای معتقد بودند که سیگار سرطان‌زا و مصرف آن برای سلامتی انسان مضر است و عده‌ای نیز مخالف این موضوع بودند. درنهایت پس از تحقیقات فراوان برچسبی تحت عنوان سرطان‌زا روی بسته‌بندی‌های آن چسباندند و پس آن افراد خودشان تصمیم می‌گرفتند که باوجود سرطان‌زا بودن سیگار، مصرف‌کننده آن باشند یا به‌سلامتی خود ارزش بدهند.»
وی افزود: «در مهرماه ۹۷ قانون مجلس با صراحت ذکر کرد که مسئولان محصولات غذایی باید روی محصولات ترا ریخته، برچسبی با عنوان ترا ریخته بچسبانند تا مردم بدانند کدام‌یک از محصولاتترا ریخته است و کدام ترا ریخته نیست و بر اساس میل باطنی خود تصمیم به خریداری محصول بگیرند. پس‌ازاین قانون ابتدا از کلمات عجیب‌وغریب و بسیار ریزی تحت عنوان دستکاری‌شده ژنتیکی استفاده می‌شد که موضوع را برای مردم شفاف‌سازی نمی‌کرد و مردم قادر به تشخیص محصول ترا ریخته نمی‌شدند. بنابراین سازمان غذا و دارو به نهادهای مربوط دستور داد تا آرم کوچکی که در داخل آن کلمه ترا ریخته نوشته‌شده است استفاده کنند.»
او ادامه داد: «پس‌ازاین قانون برخی از این برچسب‌ها استفاده کردند و برخی دیگر این موضوع را با عنوان اینکه برچسب‌های ما موجودی قبلی است توجیه کردند و از این کار سرباز زدند.»
*هیچ بذر ترا ریخته‌ای در ایران، مجوز کشت انبوه ندارد
متخصص بیوتکنولوژی پزشکی اظهار کرد: «اکنون بنیادهای ما در صفحات مجازی همواره با مردم در ارتباط هستند و آن‌ها روزانه عکس‌هایی را ارسال می‌کنند که به‌خوبی عدم اجرای این قانون را نشان می‌دهد. این اتفاق صورت گرفته، دو حالت دارد نخست، پنهان کردن این موضوع از مردم و دیگر خروج این محصولات از حالت ترا ریخته است که در هردو حالت این موضوع باید برای مردم شفاف‌سازی شود.»
وی بابیان اینکه هیچ بذر ترا ریخته‌ای در ایران مجوز کشت انبوه ندارد، افزود: «هیچ بذر ترا ریخته‌ای در ایران مجوز کشت انبوه ندارد و بنابراین محصولات کشاورزی که در داخل کشور کشت می‌شوند به‌صورت ترا ریخته نیست .همچنین غلات، میوه و آجیل‌ها نیز به‌صورت ترا ریخته نیستند. در بازار تنها محصولاتی مانند سویا، ذرت، کانولا، پنبه و روغن نباتی در ۹۵درصد مواقع ترا ریخته است. روغن کنجد،آفتابگردان و زیتون البته برای حرارت کم در هیچ جای دنیا ترا ریخته نیست بنابراین بهتر است در مواقعی که مردم با شک مواجه هستند از این محصول استفاده کنند.»
*مردم مطالبه گری کنند
کرمی تصریح کرد: «کارخانه‌ها موظف‌اند مردم را با حق انتخاب در خرید محصول مواجه کنند و اگر این اتفاق نمی‌افتد مردم باید مطالبه گری کنند تا عدم شفافیت این موضوع را پیگیری کنند. روزانه درخواست‌های بسیاری از سوی مردم وجود دارد .
مردم باید با نهادهای نظارتی و کارخانه‌ها تماس بگیرند و علت این کار را جویا شوند. اگر شرکتی عدم برچسب‌گذاری را غیر ترا ریخته بودن آن کالا می‌داند باید شفاف‌سازی کند که چطور و از چه طریقی غیر ترا ریخته شده است.»
او همچنین خاطرنشان کرد: «اگر مردم از شرکتی خریداری نمی‌کنند آن شرکت می‌بایست روند تولیدی خود را عوض کند نه اینکه برچسب کالا را حذف کند، این کار تضییع حقوق شهروندی مردم است.»
این کارشناس گفت: «در کنار مطالبه گری‌های مردم، نمایندگان مجلس که نماینده مردم هستند نیز باید پیگیر این امر باشند تا ببیند نظارت‌ها به چه علت کم و نهادهای مربوط چرا کم‌کارتر از گذشته شده‌اند. البته بی‌شک پاسخ نهادهای مربوطه این است که این موضوع ابلاغ‌شده و برچسب‌گذاری انجام می‌شود اما این‌گونه نیست، زیرا شواهد بسیاری وجود دارد که به‌خوبی نشان می‌دهد سال گذشته برچسب ترا ریخته روی برخی محصولات بوده که اکنون دیگر نیست.»
این فوق تخصص مهندسی ژنتیک در پایان بیان کرد: «به حمد خدا در پنج سال گذشته با همکاری اساتید قانون، کشت ممنوع و برچسب‌زنی درست در مجلس تصویب شد. بنابراین هرگونه برچسب‌زنی ضروری و اگر این اتفاق صورت نگیرد مردم و نهادهای مربوط باید پیگیری کنند تا اگر تغییر رویه‌ای صورت گرفته برای مردم شفاف‌سازی شود.»
ترا ریخته , روزنامه رسالت , فاطمه فلاح زاده , قیمت کالا , گرانی
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط رسالت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.