بدون شک اگر در تاریخ ایران جستجو کنید، با شاهکارهای معماری بسیاری آشنا می شوید؛ اما می توان باغ های ایرانی را جزء نمونه های بی نظیر مهندسی از دوران باستان تا به حال دانست. در این بین باغ شازده ماهان در کرمان، از معروف ترین آن ها بوده که هر سال گردشگران و مسافران بسیاری را به سمت بهشتی در دل کویر خشک این استان می کشاند. باغ شاهزاده در کنار ۸ باغ ایرانی دیگر در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. این باغ در دوره قاجاریه و در حاشیه رشته کوه تیگران و ۲ کیلومتری شهر ماهان ساخته شد. در ادامه این متن همراه ما باشید تا با این جاذبه تاریخی و هنری بیشتر آشنا شوید.

باغ شاهزاده ماهان کجاست؟

یکی از جاذبه های تاریخی و مهم استان کرمان، باغ شاهزاده ماهان در حدود ۶ کیلومتری شهر ماهان است. باغ شازده در سال ۱۲۷۶ هجری شمسی به دستور استاندار کرمان در زمان قاجار، احداث شد. این مکان که عنوان بزرگ ترین باغ ایرانی را به خود اختصاص داده، در دامنه کوه های تیگران قرار گرفته است.

آب و هوای بی نظیر باغ در دل کویر گرم و خشک این منطقه باعث شده تا سالانه گردشگران بسیاری به باغ شازده بروند. اگر شما هم می خواهید این تناقض زیبا را در کویر مشاهده کنید، باید ابتدا به شهر کرمان رفته و با طی مسافتی حدود ۳۰ کیلومتر از طریق اتوبان هفت باغ علوی خود را به شهر ماهان و باغ زیبای شاهزاده برسانید. برای این منظور نیز می توانید از خودرو شخصی، اتوبوس یا تاکسی های بین شهری استفاده کنید.

شاهزاده ماهان کیست؟

دستور ساخت بنای اولیه باغ شازده توسط محمدحسن خان سردار ایروانی، حاکم وقت کرمان در دوره قاجاریه صادر شد؛ اما در ادامه عبدالحمید میرزا ناصرالدوله، نوه دختری ناصرالدین شاه که به شاهزاده ماهان نیز معروف بود، دستور تکمیل باغ و ساخت عمارت شاه نشین را صادر کرد.

داستان جالب و شنیدنی در مورد باغ شازده این است که پس از رسیدن خبر مرگ میرزا ناصرالدوله به گوش معمار باغ، او تغار گچی که در دست داشت را به دیوار کوبیده و کار تزئینات سردر را نیمه تمام رها می کند. اگر به بازدید این باغ بروید، مشاهده خواهید کرد که بخش هایی از آن فاقد ظریف کاری است.

آشنایی با بخش های مختلف باغ شازده ماهان

یکی از باغ های مسطح ایرانی همین باغ شازده است؛ اگر از بالا نگاهی به آن بیندازید، پلانی مستطیل شکل دارد. مساحت این باغ حدود ۵/۵ هکتار بوده و از دو بخش شرقی و غربی تشکیل شده است. به طور کلی باغ شاهزاده قسمت های مختلفی داشته که در ادامه به معرفی آن ها می پردازیم.

سر در ورودی باغ

در پایین ترین بخش باغ از سمت ورودی و پارکینگ ماشین ها، ساختمانی ۲ طبقه مشخص بوده که به آن سردر خانه نیز می گویند. این قسمت از باغ به خوبی فضای خشک کویر را با بهشت درون باغ از هم جدا کرده است.

در طبقه اول و انتهای راهروی سردر، هشتی کوچکی قرار داشته که با عبور از آن چشم انداز زیبای باغ را مقابل خود خواهید دید. در طبقه دوم سردر باغ نیز اتاق هایی برای پذیرایی و نشیمن مهمانان وجود دارد. از طرفی از ایوان این طبقه می توانید به صورت همزمان، دو منظره شگفت انگیز تپه های کویری و درختان سرسبز و حوضچه های آب را ببینید؛ البته در دو طرف باغ، ورودی های فرعی دیگری نیز وجود دارد.

عمارت شاه نشین یا بالاخانه

به انتهای باغ که برسید ساختمانی ۲ طبقه وجود داشته که بنای آن از دیواره های اصلی باغ جداست. این بالاخانه که به کوشک اصلی یا عمارت شاه نشین نیز معروف بوده، در زمان قدیم، سکونتگاه مالک باغ بوده است. اگر از طریق پلکان به طبقه دوم این ساختمان بروید، نیز می توانید منظره ای دیدنی از باغ شازده ماهان را تماشا کنید.

در مقابل این عمارت، حوضچه بزرگی با ۵ آب نما قرار داشته که آب فواره ها به پاشویه سنگی کنار آن می ریزد. جریان آب مسیر خود را به سمت پایین باغ ادامه داده و مانند آبشار از سکوها به پایین می رود. البته در حال حاضر از عمارت شاه نشین، به عنوان رستوران استفاده می شود.

باغ خلوت

اگر به پشت قسمت بالاخانه باغ شاهزاده ماهان بروید، فضایی را مشاهده خواهید کرد که به باغ خلوت معروف است. این باغ، فضایی خصوصی تر داشته و با درختان سایه دار، باغچه های میوه، آبراهه ها و گذرگاه هایی موازی بنای اصلی، محیطی آرام و دلنشین را برای قدم زدن ایجاد کرده است.

حمام

در ضلع شرقی عمارت شاه نشین، ساختمان حمام قرار گرفته است. این بنا از چندین فضای تو در تو با ابعاد مختلف تشکیل شده است. در بالای حمام، خانه زعیم باشی و برج مراقبت وجود دارد.

خانه زعیم باشی و برج مراقبت

همانطور که اشاره شد؛ خانه زعیم باشی در بالای ساختمان حمام قرار دارد. این ساختمان، محل سکونت محافظ باغ بوده که توسط برج های مراقبت از بخش حمام جدا می شود.

در پایان

باغ شازده ماهان ترکیبی عالی از میراث فرهنگی و جاذبه های طبیعی ایران را به نمایش می گذارد. گونه های مختلف گیاهی متناسب با شرایط اقلیمی در کنار یک سیستم هوشمند آبرسانی در این باغ، باعث شده تا در میان گرمای طاقت فرسای این مناطق، دمای ملایم و خنکی برای گردشگران فراهم شود. چشم اندازی عالی در دل کویر که تنها ۳۰ دقیقه با ماشین از کرمان فاصله دارد. برای بازدید از این جاذبه شگفت انگیز کافی است؛ همین حالا از سایت فلای تودی بلیط هواپیما ارزان کرمان و یکی از هتل های کرمان را رزرو کنید.