شرکت بازرگانی (تجاری) در واقع نوعی توافق بین چندین فرد است که طی آن، افراد متعهد می‌شوند سرمایه‌ای را برای رسیدن به یک هدف مشترک اختصاص دهند. در نهایت هر سود و زیانی که از این توافق به دست می‌آید، بین همه افراد شرکت بازرگانی تقسیم خواهد شد. بر اساس هدف، رتبه بندی شرکت ها، مسئولیت افراد و… انواع شرکت های بازرگانی در ایران مشغول به فعالیت هستند که شناخت هر یک از آن‌ها برای فعالان اقتصادی یا افرادی که تمایل به تاسیس شرکت تجاری دارند، ضروری است.

شرکت بازرگانی چه نوع شرکتی است؟

شرکت بازرگانی نوعی شرکت است که هدف آن، تجارت بین افراد، شهرها یا حتی کشورهای مختلف است. این مسئله سبب می‌شود که شرکای شرکت بازرگانی محدود به موقعیت جغرافیایی نباشند و یک شرکت بتواند اعضایی از کشورهای مختلف نیز داشته باشد. در تعریف دیگری می‌توان گفت شرکت بازرگانی به شکل سهامی خاص یا مسئولیت محدود با هدف تجارت برپا می‌گردد. برای آشنایی بیشتر با این شرکت‌ها و نحوه ثبت شرکت، باید انواع شرکت های بازرگانی را با جزئیات شناخت که شامل موارد زیر هستند:

شرکت سهامی خاص بازرگانی

شرکت سهامی خاص (یا صرفاً یک شرکت خصوصی)، شرکتی است که سهام و حقوق یا تعهدات مربوط به آن برای پذیره‌نویسی عمومی عرضه نمی‌شود یا در بازارهای فهرست‌شده مربوطه مورد مذاکره عمومی قرار نمی‌گیرد. سهام این شرکت به صورت خصوصی عرضه شده، تحت مالکیت قرار می‌گیرد و معامله یا مبادله می‌شود که به آن «فرا بورس» نیز می‌گویند. سهام در این نوع از شرکت‌ها قابل انتقال به غیر است.

حداقل سرمایه موردنیاز برای ثبت شرکت سهامی خاص بازرگانی، مبلغ یک میلیون ریال است و اگر سرمایه شرکت به هر دلیلی کمتر از این میزان شود، شرکا یک سال زمان دارند تا این مبلغ را جایگزین کنند؛ در غیر این صورت شرکت به نوع مسئولیت محدود تبدیل خواهد شد. در ارتباط با مسئولیت سهامداران نیز باید گفت هرچه میزان سهام بیشتر باشد، مسئولیت فرد نیز بیشتر است. هیئت مدیره شرکت سهامی خاص حداقل از ۳ نفر تشکیل می‌شود.

شرکت با مسئولیت محدود بازرگانی

یکی دیگر از انواع شرکت های بازرگانی، شرکت با مسئولیت محدود (LLC) است که از مسئولیت افراد در قبال ضررهای مالی و بدهی‌های شرکت جلوگیری می‌کند؛ یعنی در صورت ورشکستگی، مسئولیت بر عهده شرکت است و بر عهده شرکا یا سهامداران تشکیل دهنده آن نیست تا مبلغ بدهی را از دارایی شخصی پرداخت کنند. در این شرکت‌ها از اصطلاح سهام استفاده نمی‌شود، بلکه به جای آن سهم‌الشرکه به کار برده می‌شود که یعنی هر شریک صاحب بخشی از سرمایه شرکت با مسئولیت محدود است.

ثبت شرکت با مسئولیت محدود نسبت به شرکت سهامی خاص آسان‌تر است؛ چرا که حتی دو فرد می‌توانند با رعایت شرایط قانونی، هیئت مدیره دو نفره تشکیل دهند. اگر تعداد شرکا در شرکت سهامی بیشتر از ۱۲ نفر شد، طبق قانون یک هیئت نظارت یا بازرسان باید تشکیل گردد.

شرکت تضامنی

در این نوع از انواع شرکت های بازرگانی، مسئولیت کلیه قرض‌ها و تعهدات شرکت بر عهده شرکاست و مسئولیت ایشان صرفا محدود به سرمایه نمی‌شود؛ در واقع در صورت بدهی شرکت، طلبکار می‌تواند طلب خود را از هرکدام از اعضای شرکت مطالبه کند. به همین دلیل است که شرکت تضامنی در بین مشتریان اعتبار زیادی دارد.

شرکت کمیتی

اساس تاسیس یک شرکت کمیتی، تعداد اعضای آن است؛ بدین معنی که این شرکت‌ها همچون شرکت‌های تعاونی دارای اعضای زیادی هستند و سوددهی و سرمایه زیاد نیست؛ چرا که هدف اصلی ثبت یک شرکت کمیتی، رفاه اعضای شرکت است. در قانون برای اعضای این نوع از شرکت‌ها مسئولیت زیادی تعریف نشده است.

شرکت بازرگانی بین ‌المللی

همانگونه که اشاره شد، تشکیل یک شرکت بازرگانی محدود به مرزهای جغرافیایی نیست. شرکت بازرگانی بین‌المللی شرکتی است که تجارت فناوری، کالا، خدمات، دانش و سرمایه را در مقیاس جهانی به انجام می‌رساند. شرکت‌های مختلفی می‌توانند با دریافت کارت بازرگانی در این زمینه فعالیت کنند که طیف وسیعی از شرکت‌های کوچک و نوپا تا شرکت‌های چند ملیتی را شامل می‌شود. شرکت‌های بازرگانی بین‌المللی که پل ارتباطی بین ایران و سایر کشورها هستند، بیشتر در زمینه واردات فعالیت دارند.

درآمد شرکت ‌های بازرگانی

وظیفه انواع شرکت‌ های بازرگانی در حقیقت تسهیل ارتباط بین فروشنده و خریدار است، بدون اینکه در محصولات تغییری ایجاد کنند. سود شرکت‌های بازرگانی از خرید با قیمت عمده و فروش با قیمت خرده‌فروشی به دست می‌آید؛ بنابراین تمامی شرکت‌هایی که به عضویت در اتاق بازرگانی در آمده‌اند، باید قیمت فروش را در قیمت خرید + هزینه‌های عملیاتی لحاظ کنند. ترسیم نمودار سود و زیان یکی از بهترین روش‌ها برای بررسی درآمد شرکت است. انواع شرکت ‌های بازرگانی می‌توانند از تخفیفات فروش استفاده کنند؛ بدین صورت که تخفیف نقدی برای پرداخت هرچه زودتر معوقه به مشتری پیشنهاد دهند. این کار سبب می‌شود که هم مشتری مقداری نقدینگی ذخیره کند و هم فروشنده زودتر به وجه برسد.

مزایای تاسیس شرکت بازرگانی

تاسیس انواع شرکت های بازرگانی همچون ثبت شرکت سهامی خاص، مسئولیت محدود و… مزایایی دارد که در لیست زیر بخشی از این مزایا را آورده‌ایم:

• مدیریت آسیب و زیان راحت‌تر
• دسترسی به منابع مالی صادراتی
• انعطاف‌پذیری شغلی
• تعادل زیان‌های ارزی
• کاهش رقابت
• مدیریت آسان‌تر جریان نقدی
• افزایش درآمد
• دفع راحت‌تر کالاهای مازاد
• کاهش هزینه‌ها

سخن پایانی

انواع شرکت های بازرگانی در تجارت کشور ایران فعالیت دارند که هرکدام نقش ویژه‌ای ایفا می‌کنند. شرکت‌های بازرگانی که نقش انتقال کالا، سرمایه، خدمات و… بدون تغییر آن بین واگذار کننده و متقاضی را دارا هستند، می‌توانند حتی به صورت بین‌المللی و بین کشورهای مختلف نیز فعالیت داشته باشند. تاسیس شرکت بازرگانی با شرکای مطمئن مزایای زیادی دارد؛ من جمله اینکه تمامی سود و زیان‌ها بین افراد تقسیم می‌شود و همچنین با ثبت شرکت بین چندین نفر، تعداد رقبا کاهش می‌یابد و با صرف وقت و هزینه کمتری می‌توان به درآمد رسید.