آیت الله سیدابراهیم رئیسی در نشست هم اندیشی شورای عالی قوه قضاییه با نهادهای مردم نهاد و همچنین آیین رونمایی و ابلاغ دستورالعمل نحوه مشارکت و تعامل نهادهای مردمی با قوه قضاییه ضمن گرامیداشت یاد و خاطره شهدا به ویژه سپهبد قاسم سلیمانی گفت: امروز جلسه عالی مسئولان قضایی به حضور نمایندگان نهادهای مردمی مزین است و موضوع جلسه هم نقش مردم در تحولات قضایی است.

وی با بیان اینکه انقلاب ما مبتنی بر خواست و اراده و رای مردم است، گفت: نهادهای این کشور مبتنی بر رای مردم است و افتخارات این نظام این است که خواست، حضور و رای مردم جزو محورهای اساسی حرکت در نظام است.

وی در ادامه با تأکید بر اینکه در هر کجا که حضور مردم را تجربه کردیم، کارها پیش رفته است، گفت: حضور مردم حضوری است که پشتوانه جدی برای همه دست‌اندرکاران در کشور است و جلوه‌ای برای تداوم نظام و توجه به اینکه مردم امروز آنچه می‌خواهند باید تحقق پیدا کند، به حساب می‌آید.

رئیسی افزود: یکی از مصادیق حضور مؤثر مردم، انتخابات است. با این حال نباید این طور باشد که پس از رأی دادن، مردم بروند و در خانه‌هایشان بنشینند بلکه نقش مردم باید تعریف شود. هر کجا که به مردم نقش دادیم، موفق بودیم. یکی از این مصادیق، حضور مردم در دفاع‌مقدس بود.

رئیس قوه قضائیه گفت: دفاع‌مقدس، دفاع جانانه مردمی بود و علاوه بر جنگ نظامی، حضور جانانه مردم را هم به همراه داشت.

وی با بیان اینکه طبق قانون اساسی مکلف هستیم به مردم نقش بدهیم، افزود: نقش دادن در عرصه‌های مختلف از جمله حقوق عامه و محیط‌زیست، همچنین برخورد با بسیاری از ناهنجاری‌ها، از جمله مواردی است که حضور مردم می‌تواند بسیاری از مشکلات را حل کند.

رئیسی به احصاء موادی از قانون در رابطه با مشارکت‌های عمومی، اشاره و تصریح کرد: طبق شمارشی که در قانون آئین دادرسی کیفری و قانون مجازات اسلامی داشتیم، بیش از ۳۰ مورد قانون، مشارکت‌های عمومی را صراحتاً مورد اشاره قرار می‌دهد؛ مشخصاً در ماده ۶۶ قانون آئین دادرسی کیفری و همچنین در موادی از قانون مجازات اسلامی، قانونگذار صراحتاً اعلام کرده که دستگاه‌ها به ویژه دستگاه قضایی باید به مردم نقش بدهند.

رئیس قوه قضائیه ادامه داد: در حکمی که رهبری به بنده دادند هم یکی از محورها مردمی بودن بود و این موضوع از تکالیف بنده هم محسوب می‌شود.

وی با بیان اینکه توجه به مردم با سخن نمی‌شود، گفت: باید یک حوزه اقدام و عمل را برای آن تعریف کرد. همچنین میدان دادن در عمل را باید برای مردم تعریف کرد. در این راستا تعریفی که برای قوه قضائیه داریم، یک قوه قضائیه بزرگ نیست بلکه ما به قوه قضائیه قوی می‌اندیشیم و آن قوه‌ای است که بتواند نگاه مردم را در فرآیند دادرسی داشته باشد.

رئیسی با بیان اینکه این کار، یک حرکت دوسویه محسوب می‌شود، افزود: نگاه قوه قضائیه مردمی است و مردم هم باید این باور و اراده و سپس اقدام و عمل را در اجرا داشته باشند.

وی به برخی از مصادیق مشارکت‌های مردمی اشاره کرد و گفت: در رابطه با زندانیانی که وُسع مالی ندارند، پول از مردم جمع می‌شود و در بخش دیه معسران، خود مردم به میدان آمده و مبالغی را جمع می‌کنند اما یک بخش از نقش مردم، پول دادن است، درحالی‌که نقش مردم در باز اجتماعی کردن زندانی کجاست؟ اگر زندانی در زندان، کسی را نداشت می‌توان سازوکاری فراهم کرد که افرادی از یک مجموعه تربیتی به ملاقات او بروند تا پس از چند جلسه، این فرد متحول شود.

رئیس قوه قضائیه افزود: طبق فرمایشات امام (ره) «زندان‌ها باید دانشگاه شوند»؛ این فقط شعار نیست بلکه باید تحقق یابد و این اتفاق دور از ذهن نیست. قوه قضائیه فقط وظیفه سزادهی به مجرم را ندارد بلکه در کنار نقش سزادهی باید باز اجتماعی زندانیان را هم مورد توجه قرار دهد.

رئیسی بیان کرد: ما یک روشی را انجام می‌دهیم و طبق آن هم حکم عادلانه صادر می‌شود اما نگاه‌های پس از آن حکم چطور است؟ البته هر آسیبی، عمل مختلفی دارد. اگر نقش مردم را در این رابطه به درستی تعریف کنیم به نظرم در ارتباط با این مسئله یک کار اساسی و مهم انجام داده‌ایم.

وی با تأکید بر اینکه امروز شاخص مشارکت، همدلی است، گفت: از پیامدهای مشارکت مردمی، می‌توان به اعتمادسازی در جامعه و همچنین قوه قضائیه در تراز اشاره کرد.

رئیس قوه قضائیه تصریح کرد: در این بررسی قوانین، در ذهنم بود که چطور می‌توانیم به مردم نقش بدهیم؟ یکی از کارهایی که گام مثبتی در رابطه با آن برداشتیم، این بود که در قالب جلساتی در رشته‌های مختلف، صاحبنظران سازوکاری قانونمند را جهت مشارکت مردمی بررسی کردند. در این راستا مسئولیت‌های حوزه مختلف قوه قضائیه می‌تواند با مشارکت نخبگان عملکرد خوبی داشته باشد.

رئیسی اظهار داشت: بازاجتماعی و بازسازی شخصیت زندانیان در فرآیند دادرسی، هر کدام می‌تواند نقشی را برای مردم تعریف کند.

وی خطاب به نمایندگان سازمان‌های مردم‌نهاد گفت: شما به عنوان سازمان‌های مردم نهاد در آموزش‌های حقوقی می‌توانید گام‌های مثبتی دارید و در این رابطه حد و حدودی نباید وجود داشته باشد. علاوه بر این، در رابطه با حقوق عامه هم می‌توانید گام برداشته و نقش مثبتی داشته باشید.

رئیس قوه قضائیه ادامه داد: در رابطه با حقوق عامه، مشارکت‌های مردمی می‌تواند بسیار مهم باشد.

رئیسی در رابطه با یکی دیگر از مصادیق مشارکت مردمی گفت: یکی دیگر از مصادیق، بحث صلح و سازش است که در آن مشارکت مردمی بسیار تأثیرگذار بوده است. شورای حل اختلاف، داوری و میانجیگری سه محوری هستند که در تلاشیم آنها را سامان دهیم که در آن سازوکاری با مطالعه قوانین موجود می‌تواند در کنار نقش مشارکت‌های مردمی محقق شود.

ادامه دارد…