| راضيه فراهاني|
روز گذشته حضرت آيت‌الله خامنه‌اي رهبر معظم انقلاب اسلامي در آستانه ۱۳ آبان روز ملي مبارزه با استکبار جهاني در ديدار هزاران نفر از دانش آموزان و دانشجويان سراسر کشور فرمودند: «نبايد همچنان که مدتي بيهوده منتظر برجام مانديم حالا در انتظار اقدامات اروپايي‌ها يا مسائل ديگر معطل بمانيم، بلکه بايد به داخل دل ببنديم و همه توان را براي رونق توليد به‌کار گيريم.» مقام معظم رهبري با اشاره به اينکه از ابتداي توافق برجام نسبت به آن خوش‌بين نبوده و بارها و بارها به دولتي‌ها گوشزد كردند كه تمام موضوع‌ها کشور را به اين توافق گره نزنند، اما درمقابل شاهد مذاكرات و توافقات پي در پي دولت با ۱+۵ بوديم. طبق آخرين اخبار، ۱۷ آبان ماه ايران گام چهارم را جهت كاهش تعهدات برجامي برخواهد داشت. در همين راستا كشورهاي اروپايي از جمله فرانسه در تلاش هستند تا ايران به اين مرحله وارد نشده و مسير گفت و گو ادامه پيدا کند، چراكه هرچه به پايان اين توافق نزديک شويم شاهد بي اعتباري كشورهاي اروپايي در جهان بوده و ديگر کشورها حاضر به توافق با آنها نخواهند بود.
رئيس سابق سازمان انرژي اتمي در گفت و گو با «رسالت» معتقد است: « اگر ايران گام اول، دوم و حتي دهم را هم بردارد اين دولت نمي‌تواند كاري انجام دهد، چراكه تمام هم وغم آنها گفت وگو با اروپايي‌هاست.» همچنين يك كارشناس مسائل بين‌الملل نيز در اين خصوص به «رسالت» مي‌گويد: «پس از گام چهارم مي‌توان گام‌هاي بعدي را هم برداشت، اما رسيدن به اين هدف به توان ديپلماسي و دولت بازمي‌گردد. راهبرد دولت براي به دست آوردن حقوق ملت ايران چگونه ترسيم شده است؟ بنابراين بايد دولت بداند كه چه اقدامي در اين راستا انجام مي‌دهد.» در ادامه مشروح گفت‌وگوي «رسالت» با اين دو كارشناس مسائل بين‌الملل را بخوانيد.
* مسئولان به فرمايشات مقام معظم رهبري ايمان بياورند
فريدون عباسي، رئيس سابق سازمان انرژي اتمي در اين باره به «رسالت» گفت: «بارها شاهد اجراي برخي اقدامات از سوي دولت برخلاف فرمايشات مقام معظم رهبري درباره برجام بوديم. ايشان فرمودند برجام خسارت محض است، اما در مقابل دولت از برجام طلب سيب و گلابي کرده و از آن به عنوان افتخار ملي ياد مي کرد؛ رهبري مي‌فرمايند من خوش‌ بين به اين توافق نيستم، اما آن‌ها دوباره به گونه‌اي خلاف آن عمل كردند. طرف مقابل ما درباره برجام هيچ ضمانتي ارائه نداد كه در صورت عدم رفع تحريم‌ها بتوانيم از حقوق ملت دفاع کنيم. برخي مملكت را معطل برجام كردند و حال شاهد هستيم برجام آن چيزي که آنها عنوان مي کردند نبود.»
وي ادامه داد: «دولت مقصر به وجود آمدن اين وضعيت اقتصادي است. اگر به مذاكرات سال ۸۲ يا ۸۷ بازگرديد متوجه مي‌شويد كه فشارهاي تحميل شده بر كشور محصول رئيس وقت شوراي عالي امنيت ملي و تيم مديريتي آن است، چراكه در آن زمان اين موضوع در اين شورا مطرح بود و متوليان آن امروز در مسئوليت بالاتري قرار دارند.»
رئيس سابق سازمان انرژي اتمي تصريح كرد: «برخي دولتي‌ها تنها به دنبال ايجاد دوقطبي در جامعه هستند. هنگامي كه به آن‌ها تذكر داده مي‌شود از رفراندوم سخن مي‌گويند. اين عده دائما مخالف فرمايشات رهبري سخن مي‌گويند و متأسفانه هيچ دستگاهي در كشور وجود ندارد تا با رفتارهاي آنها برخورد كند.»
عباسي در پاسخ به اين سؤال كه آيا مي‌توان از گام چهارم به عنوان آخرين گام برجامي نام برد، گفت: «بايد توجه داشت كه آيا به واقع سه گامي كه ايران برداشت را مي‌توان بر آن نام گام گذاشت؟ اگر دولت اقدام صحيحي تاكنون انجام داده چرا فدريکا موگريني مسئول پيشين سياست خارجي اتحاديه اروپا عنوان كرد، ايران كاري تاكنون انجام نداده تا ما قطعنامه ارائه بدهيم يا اينكه موضوع را به شوراي امنيت ارائه دهيم؟ بايد دراينجا تأكيد کنم كه اين سه‌گام تاكنون هيچ ارزشي نداشته و اساسا برجام از ابتدا غلط نوشته شده بود.»
وي ادامه داد: « هواداران دولت که شعار «با روحاني تا ۱۴۰۰» سر مي دادند بايد پاسخگو باشند که اين گام‌ها تاچه اندازه توانسته حقوق ملت را از غربي‌ها بازپس‌گيرد؟ ملت تا چه زماني بايد پاسخ اشتباه آنها را دهد؟ رهبر معظم انقلاب به تنهايي اقتدار كشور را حفظ کرده اند وگرنه دولت دائم به مملكت ضربه وارد مي‌كند.»
رئيس سابق سازمان انرژي اتمي در پاسخ به اين سؤال كه چرا برخي در داخل كشور خلاف فرمايشات رهبري گام برمي‌دارند، گفت: «متأسفانه برخي مسئولان در داخل كشور دانسته يا ندانسته به فرمايشات رهبري بي توجهي مي کنند. مردم، نظام را دوست دارند و در حال حاضر برخي از مسئولان را تحمل مي‌كنند، اما جمعي از مديران در جامعه وجود دارند كه به فرمايشات مقام معظم رهبري
بي توجه هستند. برخي مسئولان بايد به فرمايشات مقام معظم رهبري ايمان بياورند. هنگامي كه رهبري مي‌فرمايند فلان اقدام را انجام ندهيد بايد تابع فرمايشات ايشان باشند.»وي گفت: «متأسفانه رئيس جمهور با سخنان دوگانه خود در جامعه ايجاد ترديد مي کند. من اعتقاد دارم حتي اگر دولت گام اول، دوم يا حتي دهم را هم بردارد نمي‌تواند گره اي از مشکلات کشور را بازکند، چراكه تمام هم وغم آنها گفت وگو با طرف هاي غربي است که به فرموده مقام معظم رهبري آبي از آنها گرم نمي شود.»
* ايران نتوانست به مطالباتش دست يابد
ابوالفضل ظهره وند،‌کارشناس مسائل بين‌الملل نيز دراين رابطه به «رسالت» گفت: «فرمايشات رهبر معظم انقلاب مبني بر اينكه بايد متكي به توان داخلي باشيم و نقشه راهمان را براي اجرا از بيگانه طلب نكنيم بحثي است كه همواره بايد به آن توجه شود. ايشان پيش از امضاي برجام نيز تأكيد داشتند كه خوشبين به اين توافق نيستند، اما بايد درنظر داشت مسئولين درگير اين موضوع تا چه اندازه به فرمايشات ايشان توجه جدي داشته و دارند.» وي تصريح كرد: «هنوز مشخص نيست با برداشتن گام چهارم و گام‌هاي بعد از آن چه اتفاقي خواهد افتاد، اما بايد در اين گام‌ها از غربي‌ها مطالباتمان را از برجام دريافت كنيم. ايران در برجام يك‌سري تعهدات داشت كه به آنها عمل كرد اما نتوانست مطالباتش را دريافت كند.»
اين كارشناس مسائل بين‌الملل افزود: «پس از گام چهارم مي‌توان گام‌هاي بعدي را برداشت اما تمام اين موضوع به توان ديپلماسي و دولت بازمي‌گردد. راهبرد دولت براي به دست آوردن حقوق ملت ايران چگونه ترسيم شده است؟ بنابراين بايد دولت بداند كه چه اقدامي در اين راستا انجام مي‌دهد.»
ظهره‌وند تصريح كرد: «اين گام‌ها مانند يك اقدام حقوقي است؛ فردي پرونده‌اي را باز مي‌كند، وكيل اين پرونده تلاش‌هايي در راستاي آن انجام مي‌دهد. دولت نيز گام‌هايي برمي‌دارد. در اين مسير بايد توازني ميان تعهدات و تكاليف ايجاد شود. ايران به تعهداتش عمل كرد اما هيچ كدام از مطالباتش را دريافت نكرد. طرف مقابل مطالباتش را يك جا دريافت كرد، اما به تعهدات خود عمل نكرد. اين گام‌ها ما را به سمتي سوق مي‌دهد تا ظرفيت‌هاي از دست رفته‌مان را بازيابي كنيم و در اين مسير به نقطه آغاز توافق بازگرديم.»
وي ادامه داد: « ۱+۴ در مقابل ايران قرار گرفته است و بايد متوجه باشيم طرف مقابل ايران از موضع بدهكار به طلبكار تبديل نشود. تاكنون كشورهاي ۱+۴ نيز اذعان داشته اند ايران در چارچوب برجام عمل کرده و ما بايد از این موضوع به سود منافع ملي استفاده کنيم.»