محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه امروز(چهارشنبه) در کنفرانس بین‌المللی اقتصاد جهانی و تحریم‌ها که در دانشگاه الزهرا(س) برگزار شد درباره اقدامات آمریکا علیه ایران، گفت: آمریکا جنگ اقتصادی را بر پایه نقض قوانین بین المللی استوار کرده و تحریم جدید بانک مرکزی به معنای تحریم غذایی و دارویی ایران است و جنایت جنگی محسوب می‌شود.

وی با بیان اینکه عصر حاضر عصر درهم تنیدگی اقتصاد و تجارت در عرصه جهانی است، افزود: پدیده‌هایی مانند جهانی شدن سرمایه و خدمات و اتصال زنجیره‌های تولید و تامین جهانی نشانه‌های مهمی از این پیوستگی میان اقتصادهای کشورهای مختلف هستند.

وزیر امور خارجه گفت: توسعه تجارت جهانی و کمرنگ شدن مرز دو حوزه داخلی و خارجی در کنار پدیده اقتصادهای نوظهور که رتبه بندی سنتی اقتصادهای بزرگ را متحول ساخته اند، گسترش ارتباطات و حوزه فناوری اطلاعات، سرعت فوق العاده معاملات مالی و بانکی و جهانی شدن فرآیند توزیع و مبادله کالا و خدمات، تصویری ارائه می‌دهد که هم می‌تواند نویدبخش و هم مخاطره آفرین باشد.

ظریف با اشاره به نویدبخش بودن این حوزه، افزود: نویدبخش از این جهت که بستر و ظرفیت‌هایی را برای رشد کشورهای در حال توسعه ایجاد می‌نماید و مخاطره آفرین به آن جهت که آسیب پذیری جوامع مستقل در مقابل اراده سیاسی برخی قدرت‌های بزرگ را افزایش می‌دهد.

وی با اشاره عصر پیوستگی اقتصادهای جهانی، اظهار داشت: حوزه‌های اقتصادی، مالی، ‌ علمی و فناوری وزن بیشتری در مؤلفه‌ها و شاخص‌های قدرت ملی دارند و امروزه یکی از شروط لازم برای رسیدن به امنیت ملی و حفظ نظام سیاسی از تهدیدات حیاتی و راهبردی مدنظر قرار دادن ملاحظات اقتصادی است.

وزیر امور خارجه گفت: تحول مفهوم امنیت از فقدان تهدید به امنیت پایدار سبب شده که بیش از گذشته مفاهیم اقتصادی و دوام رشد و توسعه اقتصادی به صورت جدی مدنظر دولت‌ها قرار گیرد.

ظریف تاکید کرد: پیوستگی اقتصادی‌های جهانی همچنین تکالیف جدیدی برای دولت‌ها ایجاد کرده و به پر رنگ شدن هر چه بیشتر عناصر اقتصادی در سیاست خارجی و بین المللی کشورها منجر شده است.

وی گفت: دیگر مانند گذشته دستور کار اصلی دستگاه دیپلماسی صرف موضوعات سیاسی و امنیتی نیست بلکه سیاست خارجی جدید با درون مایه موضوعات رفاهی، اقتصادی و اجتماعی دیده می‌شود و عرصه دیپلماسی هم با تنوع موضوعات در دستور کار مواجه است.

وزیر امور خارجه با اشاره به روی کار آمدن دولت ترامپ، تصریح کرد: حوزه دیپلماسی بیش از پیش به عرصه‌ای برای گفتگو جهت کاهش تراز منفی بازرگانی میان کشورها و مناطق، افزایش یا کاهش تعرفه ها، تحریم‌ها و معافیت از تحریم ها، مقابله با جرایم مالی در سطح بین المللی و سیاست‌های انرژی برای رقابت‌های استراتژیک تبدیل شده است.

ظریف اضافه کرد: چالش‌های کلاسیک و خطرات ناشی از رقابت‌ها و تنازعات کنشگران دولتی و تهدیدات روز افزون ناشی از کنشگران غیردولتی کاهش نیافته است و آنچه شاهد آن هستیم بروز پیچیدگی‌هایی است که تصمیم گیری در عرصه بین المللی را بسیار مشکل‌تر از پیش ساخته است.

وی تأکید کرد: ابزارهای تحلیل حوزه سیاست خارجی در شرایط امروز هم پیچیده شده اند و دیگر نگاه‌های سنتی نمی‌توانند پاسخگوی شرایط جاری باشند.

رئیس دستگاه دیپلماسی گفت: برخی اختلاف نظرات بین نخبگان داخلی نیز شاید در موضوعاتی همچون مقابله با محدودیت‌های مالی ناشی از اقدامات مقابله‌ای برخی نهادهای بین المللی، ناشی از همین نوع نگرش به سیاست خارجی و رتبه بندی نادرست اولویت‌ها در سیاست خارجی باشد.

ظریف افزود: پیوستگی اقتصادها در سطح جهانی، بستری فراهم کرده که دولت آمریکا به عنوان بزرگترین اقتصاد جهان با حدود یک چهارم ظرفیت اقتصاد جهانی و برخورداری از شرایط برتر در عرصه بازارهای مالی و قدرت اثرگذاری بر رفتار سایر کشورها از موقعیت برتر خود برای مقابله با دولت‌های مستقل همچون ایران سوء استفاده کند.

وزیر امور خارجه تاکید کرد: جنگ افزارهای مالی یا اقتصادی، اصطلاحی رایج در ادبیات بین المللی عصر کنونی شده است، زمانی این جنگ افزارها صرفا محدود کردن برخی فعالیت‌ها در کشورهای هدف را مدنظر قرار می‌داد، ولی در رابطه با تحریم‌های جدید آمریکا این جنگ افزارها معاش و سلامت مردم ایران را هدف قرار داده است.

ظریف با انتقاد به سخن وزیر خارجه آمریکا که به صراحت اعلام می‌کند که اگر مردم ایران می‌خواهند غذا برای خوردن داشته باشند، باید از آنچه ما می‌گوییم تبعیت کنند، گفت: این دیگر تحریم در قالب شناخته شده قبلی نیست.

وی افزود: وقتی که بانک مرکزی به عنوان یک نهاد حاکمیتی به صورتی تحریم می‌شود که رسما مانع فعالیت آن حتی در حوزه‌های بشردوستانه مانند غذا و دارو می‌شوند این دیگر صرفا در مفهوم تحریم نمی‌گنجد.

وزیر امور خارجه با تاکید بر اینکه مفهوم تروریسم اقتصادی دقیقا توصیف مناسب رفتار دولت آمریکاست، گفت: هدف تحریم، در اینجا جنگ اقتصادی با آحاد ملت برای تحت تاثیر قرار دادن رفتار و نگرش آنهاست، فارغ از اینکه تبعات این جنگ چیست و چه نتایجی برای سلامت و کیفیت زندگی یک ملت دارد.

ظریف افزود: در جنگ متعارف هدف حمله به اهداف نظامی است که بعضا با تلفات جانبی برای غیرنظامیان همراه می‌شود با اینگونه تلفات مطابق حقوق بین الملل بشردوستانه برخورد می‌شود و در صورتی که نقض اصول حاکم این حقوق محرز شود، موجب مسئولیت برای طرف خاطی است.

وی گفت: در فشار حداکثری تحریمی و تروریسم اقتصادی، دولت آمریکا از ابتدا و آگاهانه و عامدانه مردم غیر نظامی و به ویژه کودکان را مورد هدف قرار می‌دهد و این چیزی فراتر از نقض حقوق بشردوستانه و مصداق تروریسم است.

وزیر امور خارجه با طرح این پرسش که در مواجهه با این تروریسم اقتصادی افسار گسیخته، سوگیری سیاست خارجی کشور چگونه باید باشد؟ افزود: قبل از برجام، کشور به دلیل قطعنامه‌های تحریمی شورای امنیت و امنیتی شدن فضای اقتصادی و محدود شدن دسترسی آسان به سرمایه، تکنولوژی و بازارهای جهانی به دلیل شرایط تحریم با مشکلاتی از قبیل عدم تمایل کشورها و شرکت‌های مختلف به همکاری و تعامل اقتصادی با کشورها، کاهش سهم ایران از بازار جهانی انرژی و عدم دسترسی کافی به منابع ارزی حاصل از فروش نفت، افزایش قیمت کالاهای وارداتی، افزایش هزینه مبادله و کاهش قدرت رقابت، تضعیف ارزش پول ملی و نوسانات نرخ ارز، موانع مختلف بر اثر راه توسعه صنعت گردشگری، و کاهش حضور شرکت‌های مطرح بین المللی و بروز مشکلاتی در تامین نیازهای صنعت نفت و دستیابی به مشتریان جدید نفتی مواجه شده بود.