عبدالناصر همتی، رییس کل بانک مرکزی در جلسه هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران گفت: بانک مرکزی همه دولت یا همه نظام نیست و بخشی از تصمیمات آن به تایید مراکزی مرتبط می شود که در اختیار بنده نیست. البته بانک مرکزی نیز فروگذار از تلاش نبوده است؛ اما باید به صراحت گفت که این تجار ایرانی هستند که موفقیت ایران را در عرصه بین المللی تضمین کردند.

رییس کل بانک مرکزی با بیان اینکه سامانه نیما فقط یک سامانه است و البته هدف ما این است که ارز به چرخه اقتصادی برگردد، گفت: ما دست تجار را در بازگشت ارز صادراتی باز گذاشتیم، بنابراین ما به صادرکنندگان مهلت بیشتری برای بازگشت ارز خود می دهیم، مشروط به اینکه واردکنندگان شکایت نداشته باشند؛ چراکه در دوره ای از زمان بانک مرکزی ارز نفتی را در اختیار داشت و می توانست واردات را تامین کند، اما اکنون بخش عمده ای از نیازهای ارزی کشور، با ارز حاصل از صادرات تامین می‌شود.

تحریم به اوج رسیده، اما هنوز هم ادامه دارد

وی تصریح کرد: اینکه بازار ارز به آرامش رسیده، دلیل نمی شود تحریم از بین رفته؛ بلکه تحریم به اوج رسیده ولی ادامه دارد؛ به این معنا که یک ذره از فشار برداشته نشده و بانک مرکزی هم تحریم است.

به گفته همتی، بانک مرکزی در چنین شرایطی مدیریت انجام می دهد و از طریق شبکه های غیرقابل تحریم، کار را پیش می برد؛ البته ظرف هفت ماه گذشته از سال ۹۸، بالای بیست میلیارد دلار تامین ارز برای کالاهای وارداتی داشته ایم که اگر این روند ادامه یابد، به یکی از موفقیت های بزرگ دست خواهیم یافت. 

رشد غیرنفتی اقتصاد ایران مثبت شد

وی اظهار داشت: رشد غیرنفتی مثبت است و اثر منفی به دلیل رشد نفتی است که رشد اقتصادی را کم کرده است؛ پس اقتصاد ایران در حال حرکت است. 

همتی با بیان اینکه کارهای خوبی با کشورهای منطقه در حال انجام است، گفت: بسیاری از روسای بانکهای مرکزی دنیا، به دنبال کار با ایران هستند و علاقمند هستند که کار را پیش برند، این در شرایطی است که به موازات این، ما به برخی کشورهایی که سفر می کنیم، اما به دلیل مسائل تحریمی، جزییات را اعلام نخواهیم کرد. 

وی با بیان اینکه رییس جمهور مسئولیت سیاستگذاری ارزی را به من سپرده است، گفت: باید در این حوزه هم پاسخگو باشم؛ این در شرایطی است که برخی می گویند که نرخ ارز باید واقعی باشد؛ اما باید توجه داشت که مردم را هم باید در نظر گرفت و اجازه نداد قشر متوسط و ضعیف آسیب ببینند. 

با ارز ۴۲۰۰ تومانی موافق نیستم

همتی با تاکید بر اینکه من هم با ارز ٤٢٠٠ تومانی موافق نیستم، ولی این سیاست دولت است، اظهار داشت: دلایل دولت هم مهم است و آنها نیز قشر ضعیف را می بینند؛ البته من هم نظرات را می دهم و با اختیاراتم حرفم را پیش می برم؛ اما به هر حال من کل دولت یا رییس جمهور و کل نظام نیستم. 

وی افزود:استقلال بانک مرکزی اینطور نمی تواند معنا یابد که بانک مرکزی بگوید من دولت را قبول ندارم؛ اما من چیزی را که خودم قبول نداشته باشم، در بانک مرکزی اجرا نمی کنم؛ البته اگر قانون باشد، ملزم به اجرا هستم.

چرا باید از خودروسازان فشل حمایت کرد

همتی گفت: خودروسازان پارسال ده بار گفتند که شش ماه دیگر وضعیت بازار خودرو درست می شود؛ اما اینطور نشد؛ این در شرایطی است که سال گذشته نیز، من با اختصاص ارز به خودروسازان و منابع ریالی موافق نبودم؛ اما می خواستم حسن نیتم را ثابت کنم؛ به خصوص اینکه خودروسازی که قیمت را مدام بالا می برد، چرا باید مورد حمایت قرار گیرد.

وی افزود: چهل سال است که ما را مجبور می کنند که از خودروسازی فشل حمایت کنیم؛ اما این صنعت درست نمی شود. هر زمان هم که به آنها انتقاد می‌شود، می‌گویند که ما کارگران بسیاری داریم و تعطیلی ما برای دولت هزینه‌زا است، در حالیکه صنعت ما فقط خودروسازی نیست.

همتی گفت: خودروسازان در طول سال های گذشته بارها نقدیندگی جدید دریافت کردند؛ اما نه تنها بهبودی در عملکردشان به وجود نیامده که حتی از انجام تعهداتشان نیز ناتوان بودند. این در حالی است که سال قبل، ۴ هزار میلیارد تومان نقدینگی ریالی و ۸۴۴ میلیون یورو نقدینگی ارزی در اختیار خودروسازان قرار داده شد که البته بخشی از آن پرداخت شده است؛ اما قرار بر این بود که آنها پس از یک سال تعهد بدهند که این مبلغ را پس می‌دهند؛ در حالیکه هیچ یک از آنها این تعهد را قبول نکردند و سوال این جا است که روند کاری این خودروسازی فشل تا چه زمانی باید به همین شکل ادامه پیدا کند.

همتی در خصوص واردات بدون انتقال ارز نیز گفت: باید با مردم، خودمان و بانک مرکزی در مورد واردات بدون انتقال ارز روراست باشیم؛ اگر کسی ارز را خارج از صرافی ایران تامین کند، و فشار به ما و صرافی های ما وارد نیاورد، واردات بدون انتقال ارز انجام دهد. 

وی ادامه داد: من بارها گفتم که با این موضوع مخالفم زیرا افرادی که این درخواست را مطرح می‌کند نقشه راه دقیقشان را به ما اطلاع نمی‌دهند. ما می‌گوییم اگر در خارج از کشور ارزی دارید همان را به داخل بیاورید تا ما از شما با قیمت بالاتر از سامانه نیما بخریم؛ در غیر این صورت، حداقل منشا این ارز را به بانک مرکزی اطلاع دهید؛ اما هیچ یک از متقاضیان این موضوع تاکنون نه ارز خود را به ما فروختند و نه منشا این ارز را اعلام می‌کند.

تامین نیازهای ارزی کشور با صادرات غیرنفتی

وی با بیان اینکه هدف دشمن در اجرای تحریم‌ها علیه ایران، فروپاشی اقتصادی کشور و پس از آن فشار بر جمهوری اسلامی ایران خاطرنشان کرد: دشمنان برای رسیدن به این هدف، نابودی پول ملی و  تجارت خارجی را دنبال می‌کردند؛ این در حالی است که صادرکنندگان، تولیدکنندگان و تجار اجازه ندادند که این اتفاق رخ دهد، به این معنا که اگر بخش خصوصی نبود، معلوم نمی‌شد که آیا امکان تداوم شرایط وجود دارد یا خیر.

رئیس کل بانک مرکزی گفت: کشور در ماه‌های گذشته توانسته بخشی از نیاز ارزی کشور را با صادرات غیر نفتی جبران کند و این مساله، در خروج از فشار تحریم‌ها اهمیت بسیار زیادی داشت؛ این در حالی است که دشمنان، بانک مرکزی را به دلایل و بهانه‌های مختلف تحریم می‌کنند به دلیل این است که فهمیده‌اند ما توانسته‌ایم اهداف آنها در تحریم‌ها را به شکست برسانیم.

همتی با بیان اینکه نمی‌توان پس از ثبات به وجود آمده توقع داشت همه چیز مانند سابق شود، خاطرنشان کرد: به هر حال کشور در سنوات گذشته ۴۵ میلیارد دلار درآمد نفت داشته که امروز آن را در اختیار ندارد، بنابراین با مدیریت شرایط اقتصادی کشور است که می توان از این فضا عبور کرد، پس باید تمام گزینه‌های موجود را بسیج کنیم.

وی اظهار داشت: در هفت ماه گذشته بیش از ۲۰ میلیارد دلار ارز را برای تامین کالاهای وارداتی اختصاص داده شده و این روال ادامه پیدا می‌کند

ما تقاضا را برای کنترل نرخ ارز سرکوب نکردیم

همتی در پاسخ به برخی انتقادات مبنی بر اینکه تقاضا به منظور کنترل نرخ ارز سرکوب شده است، گفت: بانک مرکزی چنین کاری را نکرده و این سیاست را ندارد، این در حالی است که در سال جاری ۳۲ میلیارد دلار ثبت سفارش صورت گرفته که تامین ارز بیش از ۲۰ میلیارد دلار آن تاکنون انجام شده است.

وی ادامه داد: این روال نیز ادامه خواهد یافت اما این توقع که بانک مرکزی برای منافع شخصی یا گروهی افراد، منافع ۸۳ میلیون ایرانی را نادیده می‌گیرد قطعا اتفاق نخواهد افتاد.

دژپسند در مورد ارز صادراتی چقدر صحیح آمار داده بود؟

به گفته همتی، طبق آمارهای رسمی از ۲۱ فروردین سال ۹۷ تا ۳۱ اردیبهشت سال ۹۸، ۲۵ میلیارد یورو ارز صادرکنندگان به کشور بازگشته است که بر این اساس اگر کاهش پایه صادراتی گمرک را لحاظ نکنیم، این عدد به ۳۵ میلیارد یورو می‌رسد که  معادل ۷۱ درصد ارز صادراتی است.

وی اظهار داشت: این عملکرد در شرایط فعلی عملکرد مثبتی به شمار می‌رود و البته دلیل کاهش نرخ ارز در بازار همین بازگشت ارزها است وگرنه بانک مرکزی بارها اعلام کرده که به هیچ عنوان نرخ ارز در بازار را تعیین نمی‌کند.

نقدینگی یک مشکل عمده است

رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه جدیدترین آمارها نشان می‌دهد که نقدیندگی در اقتصاد ما به ۲۰۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده است، گفت: در طول ۶۰ سال گذشته میانگین رشد نقدیندگی در ایران حدود ۲۵ درصد بوده است و به همین دلیل عددها در شرایط فعلی بسیار بالا رفته و همان درصد رشد نیز باعث رسیدن به این اعداد می‌شود؛ البته رشد نقدیندگی به شکل ۱۰۰ درصد منفی نیست و می‌توان با در نظر گرفتن سیاست‌های از حجم مخرب آن کم کرد.

وی ادامه داد: بانک مرکزی از یک سو باید نقدیندگی واحدهای تولیدی را تامین کند و از سوی دیگر نقدیندگی را کنترل کند و همین مساله یک معادله پیچیده را به وجود آورده است.

همتی گفت: طرح جدید که به زودی در شورای پول و اعتبار نهایی خواهد شد به نام گام فعال می‌شود. در چارچوب آن بانک‌ها گواهی تضمینی از سوی فعال اقتصادی به واحد تامین کننده مواد اولیه یا طرف معامله آن فعال ارائه می‌کند.

ایران فقط ۹ میلیارد دلار بدهی خارجی دارد

رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه با وجود تمام مشکلات باید به آینده اقتصاد کشور امیدوار بود، گفت: ما امروز تنها ۹ میلیارد دلار بدهی خارجی داریم؛ در حالیکه کشوری مانند ترکیه بیش از ۴۰۰ میلیارد دلار بدهی دارد و این یعنی اقتصاد ما در آینده ظرفیت بسیار بالای خواهد داشت.