سابقه‌ی پر کردن حفره دندانی با آمالگام، به اوایل قرن نوزدهم بازمی گردد. این روش به دلیل دوام و هزینه‌ی نسبتا کم آن و به دلیل استفاده از مخلوطی از قلع، نقره و مس با اندکی جیوه و روی برای پر کردن دندان، اهمیت ویژه‌ای دارد. این روش برای پر کردن حفره‌های دندانی بویژه در دندان‌های آسیاب بسیار ایده آل و مناسب است چرا که مواد مورد استفاده در آن، مقاومت زیادی در برابر سایش و خرد شدگی دارند.

با این حال، برخی نگرانی‌ها در مورد استفاده از پر کننده‌های آمالگام وجود دارد که باعث حساس شدن برخی از افراد نسبت به این روش میشود. برای تفکیک اثرات مثبت یا منفی استفاده از این ماده جهت پر کردن دندان، در این مقاله به تعدادی از مزایا و معایب پرکننده‌های آمالگام اشاره شده است.

حدود ۱۵۰ سال است که از آمالگام برای پر کردن حفره‌های دندانی استفاده می شود.

آمالگام که گاها نیز به آن پرکننده نقره نیز میگویند، از قدیمی ترین مواد ترمیمی برای پر کردن حفره‌های دندانی است که امروزه نیز توسط دندانپزشکان از این ماده استفاده می شود. این ماده از ترکیب فلزات مختلفی اعم از نقره، قلع، مس و جیوه ساخته می شود.

اصلی‌ترین ویژگی‌های آمالگام:

• غالبا کم هزینه‌ترین مواد برای پرکردن حفره دندانی است.
• این ماده ذاتا بسیار بادوام است و ماندگاری طولانی مدتی دارد.
• به سرعت سفت می شود و پر کردن دندان با این مواد سریعتر انجام می شود.

مزایای استفاده از آمالگام

گران قیمت نبودن

هزینه این روش با توجه به نظرات اکثر افرادی که این روش را برای پر کردن دندان‌های خود انتخاب میکنند، گران نیست. در واقع، این روش یک راه حل مقرون بصرفه برای پر کردن دندان است که میتواند برای مقاصد مختلف بویژه برای پوشاندن قسمت های پوسیده دندان، روش ایده آلی باشد.

با دوام بودن مواد

این ماده از ترکیب اجزای مستحکمی تولید میشود که آنرا به ماده‌ای بسیار با دوام در برابر سایش و خرد شدگی تبدیل میکنند. در اکثر موارد، پر شدگی با آمالگام قبل از اینکه نیاز به تعویض داشته باشد، حدود ۱۰ الی ۱۲ سال میتواند دوام بیاورد.

معایب استفاده از آمالگام

آمالگام‌ موجب شکستگی دندان می شود.

یکی از معایب عمده و اصلی پر کردن دندان با آمالگام این است که این ماده دندان‌ها را به میزان قابل توجهی تضعیف میکند. با گذشت چندین سال و در اثر سایش مداوم، در بسیاری از دندان‌های پرشده با آمالگام، ترک‌های ساختاری عمیقی ایجاد میشود. همه روزه نمونه‌هایی از شکستگی دندان‌‍‌های پر شده با آمالگام را مشاهده میکنیم که ترمیم آنها به درمان‌های اساسی نظیر تاج‌گذاری و عصب کشی و  ایمپلنت دندان یا کاشت دندان در صورت از بین رفتن ریشه دندان، نیاز دارد.

پرکردگی‌های آمالگام نشت کرده و باعث پوسیدگی مکرر دندان می شوند.

پرکردگی‌های آمالگام به ساختار دندان متصل نیستند، از اینرو شکافی بسیار ریز و میکروسکوپی بین آنها و دندان وجود دارد. این شکاف، ناحیه‌ی مناسب برای تجمع باکتری‌ها را فراهم کرده و باعث میشود با رسیدن باکتری و موادغذایی به سطح دندان،‌روند پوسیدگی دندان ادامه داشته باشد. این فرآیند پوسیدگی اغلب آهسته و تدریجی است اما با گذشت زمان میتواند آسیب زیادی به دندان وارد کند. در اکثر مواردی که پرشدگی با آمالگام را برمیداریم،‌ در زیر آنها پوسیدگی دندان وجود دارد.

باعث حساسیت دندان می شود.

در اکثر موارد افزایش حساسیت دندان در پی پرشدگی با آمالگام گزارش میشود. این امر میتواند بدلیل واکنش فلز مورد استفاده در این ماده نسبت به دمای مختلف و در پی انبساط یا انقباض آن باشد.

تغییر رنگ دندان‌ها

با گذشت زمان، ظاهر آمالگام موجب نارضایتی برخی از افراد می شود. آمالگام اغلب به رنگ نقره‌ای است و به تدریج با گذشت زمان رنگ آن تیره تر نیز میشود. حتی با روش‌های مورد استفاده برای از بین بردن زردی دندان ها  مثل سفید کردن دندان، دندان‌های پر شده با آمالگام سفید نمیشوند و همچنان رنگ تیره آمالگام در آنها قابل مشاهده است. به همین دلیل اکثرا از آمالگام برای پر کردن دندان‌های پشتی استفاده میشود تا قابل دیدن نباشند.

آمالگام ظاهر زشتی ایجاد می کند.

هیچکس دوست ندارد که دندان سیاهی داشته باشد و این سیاهی دقیقا همان چیزیست که آمالگام ایجاد میکند. این ماده نه تنها خود تیره به نظر میرسد بلکه باعث میشود که دندان‌های مجاور نیز لک دار و خاکستری رنگ دیده شوند. رنگ آمالگام با رنگ سایر دندان ها مطابقت ندارد و این امر در زیبایی ظاهری دندان ها تاثیر گذار است.

حذف لکه‌ی دندان‌هایی که پرشدگی آمالگام دارند، ممکن است به بی حسی نیاز داشته باشد.

دندان‌ها بویژه در اطراف پرشدگی‌ها، مستعد ایجاد لک هستند که این امر نیاز به استفاده از روش‌های سفید کنندگی برای حذف لکه‌های دندانی دارد. فرآیند حذف لکه ممکن است شامل ساییدگی با هوا باشد و وقتی دندان پرشدگی با آمالگام داشته باشد این امر ممکن نخواهد بود. از این رو باید آمالگام برداشته شود و سپس حفره تمیز شود. به همین دلیل فرد ممکن است نتواند درد ناشی از برداشتن آمالگام و تمیز کردن حفره را تحمل کند که در این صورت به بی حس کننده نیاز خواهد بود.

پر کردن دندان با آمالگام به تراش بیشتر دندان نیاز دارد.

آمالگام بطور کامل به ساختار دندان چسبیده نیست و از طرفی باید حجم کافی داشته باشد تا بتواند دوام و مقاومت کافی در برابر شکستگی را داشته باشد. به همین دلیل هنگام پر کردن دندان با آمالگام باید ساختار سالم دندان را نیز قربانی کنیم تا سطح لازم برای استفاده از حجم بالای آمالگام فراهم شود. این تراش دندان بطور جبران ناپذیری دندان را تضعیف کرده و به آن آسیب میرساند و از طرفی دندان را مستعد مشکلات بعدی می کند.

پرکردن دندان با کامپوزیت روش جدیدتری است و به بهترین ماده برای پر کردن حفره دندانی تبدیل شده است.

کامپوزیت همرنگ دندان در مقایسه با آمالگام روش جدیدتری برای پر کردن حفره دندانی است که از دهه ۶۰ مورد استفاده قرار گرفته است. طی چند دهه اخیر، محبوبیت این روش از آمالگام فراتر رفته است. به طوری که برخی از مطب‌های دندانپزشکی در حال حاضر تنها خدمات پر کردن دندان با مواد کامپوزیتی را ارائه می دهند.

اصلی‌ترین ویژگی‌های کامپوزیت:

• به دلیل رنگ سفارشی و قابل تنظیم، با رنگ سایر دندان‌ها مطابقت بالایی دارند و موجب ایجاد طرح لبخندی یکدست می شوند.
• مواد رزینی کامپوزیت می توانند به طور متوسط ​​۵ الی ۷ سال دوام و ماندگاری داشته باشند.
• می توان از آن برای رفع نقص و عیوب جزئی در زیبایی دندان نیز استفاده کرد.

آیا باید دندان خود را با آمالگام پر کنم؟

در دوام و ماندگاری بالای آمالگام نسبت به سایر گزینه‌‎ها هیچ شکی نیست. با وجود این، آمالگام در مقایسه با سایر محصولات پیشرفته‌تر که هم کمتر قابل دیده شدن هستند و هم ایمنی بالایی برای دندان‌ها دارند، روش قدیمی‌تری برای پر کردن دندان به حساب می‌آید. نهایتا این خود شما هستید که تصمیم میگیرید از کدام روش استفاده کنید.

پر کردن دندان با آمالگام، هزینه کمتری نسبت به سایر روش‌های پر کردن دندان دارد. از اینرو، هزینه‌ی پر کردن دندان با آمالگام بطور کلی بسیار کمتر از هزینه پر کردن دندان با سایر روش‌های تهاجمی‌تر اعم از ایمپلنت دندان یا کامپوزیت ونیر است که میتوانند ظاهر طبیعی‌تری ایجاد کنند. البته نباید از قابلیت کامپوزیت ونیر به راحتی گذشت. «چه بین دندان هایتان فاصله باشد و یا بخواهید شکل دندان هایتان را عوض کنید، کامپوزیت ونیر این امکان را برای شما فراهم می‌کند.»(منبع)