معصومه شمسيني غياثوند |
تماشاي ميز و نيمکت‌هاي سوخته مدرسه در فصل سرد تلخ است و تلخ‌تر از آن جاي خالي دانش‌آموزاني که هنوز صداي شادي و قهقهه‌هاي آن‌ها از اين کلاس درس به گوش مي‌رسد. سال‌هاست که خبرهاي ناگوار از آتش‌سوزي کلاس‌هاي مدرسه را مي‌شنويم، حادثه آتش‌سوزي مدرسه درودزن، آتش‌سوزي مدرسه شين آباد و سال گذشته هم آتش‌سوزي مدرسه اسوه حسنه استان سيستان و بلوچستان که چهار دانش آمو زاين مدرسه معصومانه پَرکشيدند.
با سرد شدن هوا، سيستم‌هاي گرمايشي در مدارس راه‌اندازي مي‌شود اما برخي از اين سيستم‌هاي گرمايشي از استانداردهاي کافي برخوردار نيستند و با وقوع حادثه‌‌‌اي تلفات و خسارت‌هاي مالي و جاني به همراه دارد، بخاري‌هاي نفتي مهم‌ترين عامل آتش سوزي در مدارس هستند و بارها شاهد وقوع حوادث دلخراشي به دليل عدم استاندارد بخاري‌هاي نفتي در کشور بوده‌ايم.
پس از حادثه غم‌انگيز مدرسه اسوه حسنه در استان سيستان و بلوچستان، «محمد بطحايي»، وزير سابق آموزش و پرورش گفته بود: « براي استان سيستان و بلوچستان در يک اقدام ضربتي تعدادي بخاري خريداري شد از آنجا که بخش عمده‌اي از استان بدون گاز است، چاره‌اي جز استفاده از بخاري هاي نفتي نيست. بخاري‌هاي استاندارد نفت‌سوزي خريداري و در حال ارسال به آنجا است.» هرچند که اين اقدام ضربتي همانند نوش دارو بعد از مرگ سهراب بود و هيچ افاقه‌اي نداشت اما بايد به حضور بخاري‌هاي نفتي و سيستم‌هاي گرمايشي نا ايمن در مدارس پايان داده مي‌شد.
بعد از اين حادثه، موضوع جمع‌آوري بخاري‌هاي نفتي از مدارس کشور مورد توجه مسئولان قرار گرفت. «مهرالله رخشاني‌مهر»، رئيس سازمان نوسازي مدارس کشور در آيين خداحافظي با بخاري نفتي در مدارس شهرستان فيروزه از جمع‌آوري ۲۴ هزار بخاري نفتي تا پايان آبان‌ماه خبرداد مي‌دهد و مي‌گويد: « مدرسه اسوه حسنه اگرچه يک مدرسه غيردولتي بود اما حادثه تلخي در آن اتفاق افتاد. خروجي آن اتفاق پاي کار آمدن مجلس و افزايش سهم سازمان نوسازي مدارس از محل عوارض گاز بود.»
*آغاز فصل سرما و وضعيت سيستم‌هاي گرمايشي
«جبار کوچکي نژاد»، عضو کميسيون آموزش و تحقيقات مجلس شوراي اسلامي در گفت‌وگو با «رسالت» در خصوص ايمني وضعيت مدارس در آغاز فصل سرما و وضعيت سيستم‌هاي گرمايشي مدارس مي‌گويد: « پس از ماجراي آتش سوزي مدرسه اسوه حسنه در استان سيستان و بلوچستان در بازديدي که نمايندگان مجلس از آن مدرسه داشتند مجلس شوراي اسلامي مصوب کرد که سهم سازمان نوسازي مدارس از ۲۵۰۰ ميليارد ريال به ۸۰۰۰ ميليارد ريال افزايش پيدا کند.»
کوچکي نژاد، با بيان اينکه بودجه‌اي در خصوص تأمين ايمني مدارس از منابع شرکت گاز اختصاص داده شده است، خاطرنشان کرد: «بودجه‌اي که در اين خصوص در سال ۹۸ به اين امر مهم اختصاص يافته است مي‌تواند در نوسازي مدارس و وضعيت بهتر شدن سيستم‌هاي ايمني آن نقش مهمي را داشته باشد و سازمان نوسازي مدارس در اين رابطه اقداماتي را انجام داده است.»
عضو کميسيون آموزش و تحقيقات مجلس شوراي اسلامي، با بيان اينکه حادثه سال گذشته در يک مدرسه غيرانتفاعي اتفاق افتاد، گفت: «بودجه در نظر گرفته شده مجلس براي ايمني مدارس مربوط به مدارس دولتي است در حالي که برخي مدارس غيرانتفاعي هستند و نگراني‌هاي وجود دارد.»
محمد فريد لطيفي، معاون سازمان مديريت بحران کشور ضمن ابراز نگراني از وضعيت مدارس قديمي در کشور مي‌گويد: «مؤلفه‌ها و استانداردها در ساخت مدارس وجود دارد که در مدارس جديدالاحداث رعايت شده و به همين دليل در اين مدارس، مشکلات ايمني کمتري به چشم مي‌خورد، اما نگراني‌هايي در مورد وضعيت ايمني مدارس قديمي و همچنين مدارس غيردولتي همچنان وجود دارد.» وي همچنين با اشاره به غيرايمن بودن مدارس داراي قدمت زياد، مي‌گويد: «ساختمان هايي که قبل از تصويب آيين نامه ۲۸۰۰ ساخته شده‌اند، در برابر انواع مخاطرات به خصوص زلزله و آتش سوزي فاقد اصول ايمني هستند.»
*ضرورت تهيه شناسنامه ايمني براي مدارس
ضرورت تهيه شناسنامه ايمني براي مدارس موضوعي است که معاون سازمان مديريت بحران کشور بر آن تأکيد دارد و مي‌گويد: « سازمان نوسازي مدارس شناسنامه ايمني بسياري از مدارس را تهيه کرده است، اما لازم است اين شناسنامه‌ها به طور واضح در محلي قابل رويت نصب شود تا افراد هنگام ثبت نام فرزندانشان بدانند که دانش آموزان در چه مدرسه اي با چه ضريب ايمني درس مي‌خوانند.»
«محمد قمي»، عضو کميسيون آموزش و تحقيقات مجلس شوراي اسلامي در گفت‌وگو با «رسالت» مي‌گويد:« با فرا رسيدن فصل سرما شاهد حوادثي در مدارس هستيم که منجر به فوت و مجروحيت دانش آموزان مي‌شود اين موضوع بسيار اسفبار است که دانش آموزان ما در حالي که براي فراگيري علم و دانش به مدرسه مي‌روند دچار سانحه مي‌شوند.»
قمي با بيان اينکه بيشتر سيستم‌هاي گرمايشي در کشور از گاز استفاده مي‌شوند و خطرات کمتري‌ را نسبت به ساير سيستم‌هاي گرمايشي دارد، گفت:
« سوخت بسياري از مدارس در کشور ما از گاز تأمين مي‌شود. به دليل آلودگي‌هاي کمتري را که اين سوخت دارد براي استفاده در مدارس نيز مناسب‌تر است که از گاز استفاده شود.»
عضو کميسيون آموزش و تحقيقات مجلس شوراي اسلامي با اشاره به آتش سوزي مدرسه اسوه حسنه به دليل استفاده از بخاري برقي گفت: « قرار شد با همکاري مجلس شوراي اسلامي و وزارت آموزش و پرورش به مدارس کشور بخاري ايمن داده شود و اصول ايمني در نصب سيستم‌هاي گرمايشي رعايت شود براي همين تعدادي بخاري به مدارس داده شد تا از چراغ‌هاي غيرمتفرقه در مدارس استفاده نشود.»
قمي با بيان اينکه هر چند اقداماتي پس از حادثه آتش سوزي مدرسه اسوه حسنه صورت گرفت اما اين اقدامات انجام شد، کافي نيست، گفت: « بايد دقت بيشتري صورت بگيرد که مدارس از نظر ايمني براي دانش آموزان مجهزتر شوند براي همين وزارت آموزش و پرورش دستورالعمل‌هاي به مدارس ابلاغ کرد تا از سيستم‌هاي گرمايشي نا ايمن استفاده نشود.»
عضو کميسيون آموزش و تحقيقات مجلس شوراي اسلامي با تأکيد براهميت حفظ ايمني و جان دانش آموزان در مدارس، خاطرنشان کرد: « در برخي از مناطق محروم مشکلاتي وجود دارد که بايد اين مشکلات برطرف شود و با استفاده از سيستم‌هاي گرمايشي ايمن و استاندارد از بروز حوادثي از اين قبيل جلوگيري شود.»
قمي با تأکيد بر داشتن شناسنامه ايمني براي مدارس کشور گفت: « مدارس و همه امکان عمومي در کشور بايد داراي برگه ايمني باشند که مورد تأييد کارشناسان برق و گاز باشد همچنين مدارس ناايمن و قديمي که احتمال ريزش در وقوع سيل و زلزله دارند بايد تخريب شوند قبل از اينکه خسارت‌هاي جاني براي دانش آموزان به همراه داشته باشد.»
اين نماينده مجلس، رعايت اصول ايمني و استاندارد سازي در مدارس، دانشگاه‌ها و مراکز عمومي در کشور را در جهت حفظ ايمني و جان دانش آموزان، دانشجويان و شهروندان امر ضروري دانست و گفت: « لازم است که همه مدارس، دانشگاه‌ها و مراکز عمومي کشور داراي شناسنامه ايمني باشد تا از بروز حوادث جبران‌ناپذير جلوگيري شود براي همين حفظ ايمني ساختمان‌ها اهميت زيادي دارد.»
*طرح ايمني سيستم‌هاي گرمايشي مدارس تهران
جلال ملکي، سخنگوي سازمان آتش‌نشاني تهران در گفت‌وگو با «رسالت» در رابطه با وضعيت ايمني مدارس و سيستم‌هاي گرمايشي با آغاز فصل سرما، مي‌گويد: «در کلانشهرها از جمله تهران وضعيت ايمني مدارس مناسب است. هم زمان با طرح بازديد سالانه در مدارس، طرح بازديد از وسايل گرمايشي مدارس نيز اجرا شد که در اين طرح ايمني سيستم‌هاي گرمايشي مدارس تهران مورد بررسي قرار گرفت.»
سخنگوي سازمان آتش‌نشاني تهران، ضمن ابراز تأسف از وضعيت نامناسب ايمني مدارس در مناطق محروم در برخي از شهرستان‌ها گفت: « در برخي از مدارس اين شهرستان‌ها هنوز از وسائل سنتي مثل بخاري‌هاي نفتي استفاده مي‌شود که خطراتي را به همراه دارد و سال گذشته نيز شاهد آتش سوزي در مدرسه اسوه حسنه در استان سيستان و بلوچستان بوديم که به دليل عدم رعايت استفاده از سيستم‌هاي گرمايشي استاندارد بود.»
تبديل برخي از ساختمان هاي مسکوني به مدارس غيرانتفاعي يکي از مشکلاتي که در مورد ايمني مدارس وجود دارد، گاهي شاهد آن هستيم که ساختمان مسکوني با قدمت حتي بيش از ۶۰ سال به عنوان مدرسه اجاره مي‌شود و دانش آموزان در آن تحصيل مي‌کنند بدون اينکه بدانند چه خطري آن‌ها را تهديد مي‌کند. ملکي ضمن ابراز نگراني از افزايش مدارسي که با تغيير کاربري از منزل مسکوني به مدرسه تبديل شده اند، گفت: « بسياري از اين مدارس از ايمني لازم برخوردار نيستند و به دليل طبقاتي بودن برخي از اين مدارس در صورت وقوع حادثه دانش آموزان براي خروج از آن با مشکل مواجه مي‌شوند.»
سخنگوي سازمان آتش ‌نشاني تهران با تأکيد بر اينکه لازم است که مسئولان مدارس از آموزش‌هاي لازم در صورت وقوع حادثه برخوردار باشند، عنوان کرد:
« استفاده از اصول ايمني و کپسول‌هاي اطفاي حريق براي مسئولان مدرسه از جمله مديران و معلمان موضوع ضروري است و اينکه معلم بايد هنگام وقوع حادثه در مدرسه نسبت به اصول ايمني اشراف کامل داشته باشد و بتوانند در صورت حادثه دانش آموزان را از محل حادثه خارج کند.»
ملکي با اشاره به رعايت اصول ايمني در مدارس و استفاده از سيستم‌هاي گرمايشي استاندارد، خاطرنشان کرد:
« بهتر است که همه مدارس در کشور مجهز به سيستم‌هاي گرمايشي گازي و يا حرارت محور باشند، در شهر تهران از اين سيستم‌ها استفاده مي‌شود و اميدوار هستم که در مناطق محروم نيز از اين سيستم‌هاي گرمايشي استفاده شود.»
سخنگوي سازمان آتش‌نشاني تهران با بيان اينکه بايد تمهيدات لازم براي ايمني مدارسي که از بخاري‌هاي نفتي استفاده مي‌کنند در نظر گرفته شود، گفت:
« نبايد نيمکت‌هاي دانش آموزان و لباس‌هاي آن‌ها نزديک به بخاري نفتي باشد چرا که احتمال آتش سوزي را به همراه دارد همچنین پيش از حضور دانش آموزان به کلاس و قبل از روشن کردن بخاري بايد در آن نفت ريخته شود.»