گروه اجتماعی
کشف واکسن قطعی کووید ۱۹ و تضمین دستیابی سریع تر به سلاح سرکوب کننده این بیماری هزار چهره به عرصه رقابت کشورها در سطح بین‌المللی تبدیل شده و آمارها بیانگر این واقعیت تلخ است که نگرانی‌های اولیه از توزیع عادلانه و برابر واکسن‌ها به واقعیت ناخوشایند این روزها بدل شده و ما چه خوب کردیم که روی پای خودمان ایستادیم و تن به این رقابت نابرابر ندادیم و ثمره آن، صدور مجوز مصرف اضطراری واکسن کوو ایران برکت است. 
هنوز یادمان نرفته که کشورهای غربی پس از اعلام دستیابی به واکسن کرونا تلاش کردند تا در قالب برنامه های خرید واکسن و اولویت دهی به خود،  واکسن را در انحصار کشورهای غربی نگه‌دارند، هرچند نهادهای بین المللی به ویژه سازمان جهانی بهداشت وابسته به سازمان ملل متحد در قالب طرح موسوم به «کوواکس» کوشیدند تا کشورهای در حال توسعه و فقیر جهان نیز از این واکسن بهره مند شوند اما «کوواکس» هم نتوانست عدالت را در این زمینه برقرار کند و در حال حاضر این اسباب خرسندی ماست که در مسیر تولید گام برداشته ایم و امیدمان را از غیر بریده ایم. 
 خبر خوش آقای وزیر
«امروز می‌خواهم یک خبر خوب به مردم بدهم اینکه اجازه مصرف واکسن ایرانی کووبرکت دیروز صادر شد.» این خبر خوش را وزیر بهداشت داده است و حالا می توانیم با واکسن های خودمان واکسینه شویم و چه چیزی از این بهتر؟ این افتخار و غرور ملی، حاصل اعتماد به جوانان است که روزشان را به شب و شبشان را به روز گره زدند تا از خارجی ها بی نیاز باشیم و دستمان را به زانوی خودمان بگیریم و بلند شویم.  
دیروز وقتی سعید نمکی در بیست و نهمین آیین پویش ره سلامت این خبر را می داد، بسیار خوشحال بود و می گفت، «شب‌های زیادی نخوابیدم و اکثر شب‌ها از اضطراب بود، اما دیشب از ذوق این نخوابیدم که خدا این مرحمت را کرد که ما قول‌هایی که داده بودیم را عملی کنیم.» ما هم اکنون راه ۲۰ ساله تولید واکسن را یک‌ساله پیموده ایم و این دستاوردی بزرگ است، در شرایطی که کشورها حاضر نبودند واکسنی را در اختیار ایران بگذارند و توزیع ناعادلانه بیداد می کرد، هنوز هم وضعیت به همین ترتیب است و کشورهای غنی جهان، بیشترین سهم را از آن خود کرده اند و این وسط کشورهایی که پولی در چنته ندارند، حتی یک دوز واکسن هم دریافت نکرده اند. در این چرخه که ناکارآمدی و بی عدالتی هر روز چهره تازه ای از خود را به نمایش می گذارد، ما در خوب جایی ایستاده ایم در جایی که می توانیم به خودمان افتخار کنیم. هرچند که خیلی از کشورها، این توان و اقتدار ایرانی را برنتابیده اند و همچنان به دنبال مانع تراشی اند.
در این رابطه اشاره می کنیم به سخنان سعید نمکی که مطرح کرده است: «هنگامی که حرکت بزرگ واکسیناسیون در کشور راه افتاد و ناگهان بعضی‌ها واکسن را بر ما قطع کردند. دوستان بر ما قطع کردند، دشمنان که جای خود دارند. به این دوستان گفتیم چرا قطع کردید؟ گفتند به دلیل شیوع بیماری در کشور خودمان قرار است روزی ۱۵ میلیون واکسیناسیون انجام دهیم و حتی حاضر نشدند از این تعداد در عالم رفاقت، ۵۰ هزار واکسن برای ما بفرستند. چه کسی باید این مطلب را جبران کند به جز تولید داخلی؟»
 واکسن ایرانی؛ کم عارضه ترین، موثرترین و بی خطر ترین است
البته جز همین انتظار نمی رفت، اما همانطور که بارها وزیر بهداشت بیان کرده، ۱۰۰ سال است در منطقه واکسن می سازیم، در سال ۱۲۹۹ انستیتو پاستور و در سال ۱۳۰۳ انستیتو رازی را داشتیم، تمام مردم دوران زندگی‌ شان را با واکسن‌ های ایرانی آغاز کردند. ما اولین واکسن ‌ساز آسیا بودیم و ما بودیم که به بسیاری از کشورهای دنیا و منطقه واکسن صادر می‌کردیم و در جریان کرونا و حرکت در مسیر تولید داخلی، برای واردات نیز اقدام کردیم از مسیر قراداد با بیرونی‌ها تا مسیر قرارداد با کوواکس اما به گفته وزیر بهداشت، «ساز و کار کوواکس بسیار ضعیف‌تر از آن بود که بتواند به هشت کشور دنیا بگوید ۸۵ درصد از واکسن دنیا مال شما نیست و بقیه دنیا هم آدم هستند. تا امروز از  ۱۶میلیون و ۸۰۰ هزار دوزی که قرارداد بستیم تنها مقدار اندکی ارسال شده است. ما از هند واکسن خریدیم، آقای دادستان هند در فرودگاه دستور توقف داد. ۶۰ میلیون دوز واکسن با روس‌ها قرارداد بستیم تا امروز هنوز یک میلیون هم به ما ندادند. البته پول ندادیم و گذاشتیم پول زمان حمل بدهیم. ۲۰ میلیون دوز واکسن از چین قرار بود برسد که حدود ۴ یا ۵ میلیون از آن رسیده است.» 
به هر روی امروز به این نقطه رسیده ایم و به بیان سعید نمکی، همزمان به تولید داخل فکر کردیم و در یک‌سال گذشته دل به دریا زدیم و بر تمام پلتفرم‌های دنیا کار کردیم و واکسنی که در ایران ساخته می‌شود کم عارضه ترین، مؤثرترین و بی خطر ترین واکسنی است که می‌توان نام برد. 
 پیش به سوی صادرات
در حال حاضر بناست هم در مسیر صادرات گام برداریم و هم تمام جمعیت هدف را تا آخر پاییز  واکسینه کنیم. کرونا در یک شرایط نابرابر و تحریم ما را با اراده ایرانی به جمع چهار تا پنج کشور برتر دنیا در تولید واکسن کرونا رساند. 
ظرفیت تولید داخل در این ماه و ماه آینده حدود ۵ یا ۶ میلیون  دوز خواهد بود و در ماه‌های بعد تصاعدی تا ۵۰ یا ۶۰ میلیون  دوز بالا می‌رود و وزیر بهداشت با اعلام این موضوع می گوید: ما در زمستان آماده صادرات واکسن کووید به کشورهایی هستیم که از الان آمدند برای پیش خرید با ما صحبت می‌کنند. از بیرون هم هرچه توانمندی داشته باشیم استفاده می‌کنیم. 
وی این وعده را هم داده است که تا پایان دولت، گروه‌های آسیب پذیری که قول دادیم شامل جمعیت بالای ۶۰ سال، بیماران خاص و گروه‌های پر ریسک را واکسینه کنیم. تا پایان تیرماه اکثر آن ۱۵ میلیون را واکسینه کنیم و تا نیمه مرداد با برنامه ریزی صورت گرفته و با مجموعه واکسن داخلی و خارجی افراد را واکسینه خواهیم کرد. 
طی روزهای گذشته کمبود واکسن به یکی از نگرانی های مهم شهروندان تبدیل شده بود و خبرها از عدم موجودی واکسن‌ در برخی مراکز بهداشت و سردرگمی گروه‌های هدف برای تزریق دوز اول و دوم واکسن کرونا حکایت داشت و حالا که کووبرکت مجوز مصرف اضطراری را دریافت کرده دیگر نگران کمبودها نخواهیم بود. 
 جزئیات واکسن
در حال حاضر مراحل تست انسانی کوو ایران برکت در فاز یک و دو با موفقیت پشت سر گذاشته شده و پس از تأیید رسمی، فاز سوم مطالعات بالینی هم در ۶ شهر کشور در حال انجام است. اکنون مثل بسیاری از کشورهای جهان، امکان تولید انبوه آن همزمان با فاز سوم و استفاده گسترده برای واکسیناسیون عمومی فراهم شده است. به گفته رئیس ستاد اجرایی فرمان امام(ره)، در همین اردیبهشت‌ماه یک‌میلیون دوز از کوو برکت تحویل وزارت بهداشت خواهد شد، در خرداد ۳ تا ۴ میلیون دوز، در تیر ۱۰ تا ۱۲ میلیون، در مرداد ۲۰ میلیون و تا شهریورماه ۲۵ تا ۳۰ میلیون دوز و در مجموع ۵۰ میلیون دوز تا اوایل مهرماه تولید می‌شود. در مورد ویژگی های این واکسن نیز می توان به گفته های مینو محرز، محقق اصلی پروژه و مسئول تیم نظارت بر فاز مطالعات بالینی واکسن کوو ایران برکت اشاره کرد. محرز در خصوص شباهت واکسن کوو ایران برکت با واکسن چینی سینووک که میزان اثربخشی آن ۵۰ تا ۶۰ درصد است، توضیح داده: میزان اثربخشی کوو ایران برکت از سینووک بالاتر است، اما هر دوی این واکسن‌ها از ویروس کشته‌شده ساخته شده‌اند و  واکسن سینوفارم چینی هم از همین نوع است. از آنجایی که چینی‌ها روی ویروس کووید ۱۹ بسیار شناخت دارند، به نظر می‌رسد این نوع واکسن‌ها اثربخشی بیشتری روی ویروس داشته باشد و در حال حاضر این نوع واکسن‌ها بیشتر روی واریانت‌های مختلف تأثیرگذارند. 
مسئول تیم نظارت بر فاز مطالعات بالینی واکسن کوو ایران اظهار کرده: درست است که واکسن‌ها روی واریانت‌ها تقریبا کم‌اثر هستند، اما از بین کم‌اثرها واکسن‌هایی که از نوع ویروس کشته‌شده هستند، از همه بهترند، چراکه حاوی تمامی ویروس هستند نه بخشی از آنتی‌ژن آن. البته جهش‌های جدید نگران‌کننده نیستند. چراکه اگر واکسیناسیون عمومی آغاز شود، هنگامی که با واریانت جدید مواجه شویم، هم مانند کاری که در واکسن آنفلوآنزا انجام می‌دهیم، بلافاصه ویروس جدید را در واکسن جایگزین می‌کنیم. عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران یادآور شد: مشکلی که در حال حاضر با آن روبه‌رو هستیم، این است که هر چه این ویروس بیشتر از انسان به انسان سرایت کند، جهش های بیشتری اتفاق می‌افتد و ما باید به وسیله واکسن انتقال ویروس را به حداقل برسانیم تا از موتاسیون‌های جدید جلوگیری کنیم. 
در مجموع محققان این پروژه بر بی‌خطر بودن این واکسن به طور صد درصد اطمینان دارند و می گویند، مطالعات اولیه نشان داده که این واکسن مشکلی ندارد و افراد را با عارضه جدی مواجه نمی‌کند و هنگامی که برای اولین داوطلبان اتفاقی رخ نداد، رضایت‌نامه‌های دیگر تزریق‌کنندگان واکسن را هم امضا کردم و به علاوه من به عنوان مجری پروژه باید رضایت‌نامه‌ها را امضا کنم و انجام این کار قانونی است.
عضو کمیته علمی ستاد مقابله با کرونا ضمن اشاره به این‌که طبق قانون اگر هر کدام از داوطلبانی که وارد مطالعه می‌شوند، با مشکلی که وابسته به تزریق واکسن باشد، مواجه شوند، ما نسبت به آن پاسخگو هستیم، ادامه داده:تاکنون در فازهای اول و دوم این واکسن به تعداد زیادی از افراد واکسن زده شده و در فاز سوم هم که در حال اجراست، افراد بسیاری وارد این مطالعه شده‌اند و هیچ‌کدام از آن‌ها با عارضه جدی مواجه نشدند و این امر نشان می‌دهد این واکسن ایمن است.