سیدعباس عراقچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه در افتتاحیه نشست «مجمع گفتگوی تهران؛ بیست و سومین کنفرانس بین‌المللی خلیج فارس» که صبح امروز (سه‌شنبه) در مرکز مطالعات سیاسی وزارت امور خارجه برگزار شد، گفت: باید در ابتدا ابراز ناراحتی عمیق خود از شهادت سردار سلیمانی و ابو مهدی المهندس توسط رژیم تروریست آمریکا تسلیت بگویم.

وی افزود: تاریخ خلیج فارس از دهه‌ها پیش از حضور آمریکا با حضور پرتغال اسیر استعمارگری شد و حالا آمریکایی‌ها به دنبال بهانه هایی هستند تا در منطقه بمانند. آنها در چندین سال اخیر باعث چندین جنگ و منازعه شدند که موجب ناامنی و بی‌ثباتی منطقه شده است.

معاون وزیر امور خارجه تصریح کرد: از دیگر مواردی که موجب ناامنی در منطقه شده، نبود وجود یک چارچوب جامع برای حل منازعات بوده است. البته ما یک طرحی را پیش از این داشتیم که به حل بحران کمک می‌کرد ولی این طرح تنها میان ایران و عراق بود و شامل دیگر کشورهای منطقه در خلیج فارس نمی‌شد.

عراقچی ادامه داد: ما احتیاج داشته‌ایم که طرح جامعی برای تامین امنیت و ثبات منطقه خلیج فارس ایجاد شود که در آن، تمامی بازیگران در بازی قرار بگیرند.

وی اظهار داشت: شما نمی‌توانید ببینید که تمامی کشورها نفت می‌فروشند و شما نمی‌توانید این کار را بکنید. وقتی دیگر کشورها تلاش می‌کنند شما را از بازار حذف کنند، این پذیرفتنی نیست. از همین رو ما به طرحی احتیاج داشتیم که جامع بوده و همه کشورها را در تامین صلح و امنیت منطقه شریک کند و طرح رئیس‌جمهور در همین راستا بود.

معاون رئیس دستگاه دیپلماسی خاطرنشان کرد: طرح رئیس‌جمهور و به طوری کلی ایران، ابتدا اختلافات در مورد نام خلیج فارس و هرمز را برطرف می‌کند و باید بگویم این نام‌ها بحث های اثبات شده است. این طرح جامع بوده و همه کشورهای منطقه از جمله ایران، شورای همکاری خلیج فارس و حتی در آینده یمن را شامل می‌شود تا مجمعی تشکیل شده تا همه برای امنیت خلیج فارس تصمیم بگیرند. همه باید اصولی را بپذیرند و اقداماتی اعتمادساز انجام دهند.

عراقچی تصریح کرد: آمریکا حق ندارد در این چارچوب باشد و البته باید این موضوع مورد موافقت همه اعضا قرار بگیرد. بحث عدم تجاوز، رد استفاده از زور، احترام کامل به مرزهای بین‌المللی، حسن همجواری از اصول مهم طرح ایران است که می‌تواند آزادی استفاده از آبراه‌ها و تامین امنیت آن را تضمین کند.

وی اضافه کرد: منطقه خلیج فارس شرایط حساسی را می‌گذراند و خطرهای آنی وجود دارد و لزوم دیپلماسی و گفتگو در این منطقه احساس می‌شود.

معاون سیاسی وزارت امور خارجه درباره گام‌های ایران گفت: توافق برجام هنوز نمرده است. برجام خروجی چندجانبه گرایی و دستاورد دیپلماسی است و باید این را اضافه کنم که تنها دستاورد سیاسی در منطقه است.

عراقچی اظهار داشت: منطقه ما مشکلات زیادی دارد و همه اینها باید در چارچوب دیپلماسی حل شود. آنچه ما در برجام فکر می‌کردیم و در آن موفق بودیم و به سرانجام رساندیم، ایجاد بازی برد-برد بود تا اینکه رئیس‌جمهور جدیدی در آمریکا به روی کار آمد.

وی ادامه داد: تا سال۲۰۱۷ همه چیز خوب بود تا اینکه رییس جمهور جدید آمریکا بازی برد-برد را به یکی بازی باخت-باخت برای همه ذی‌نفعان ایجاد کرد. در حال حاضر سیاست بر اساس موازنه است و هر چه بدهید، باید بگیرید. دو طرف باید به این توازن پایبند باشند. وقتی آمریکا از توافق خارج شد، این توازن بر هم خورد.

معاون وزارت خارجه تصریح کرد: ما یکسال صبر استراتژیک کردیم و به طرف‌های اروپایی فرصت دادیم تا با اقدامات عمل‌گرایانه بتوانند توازن را به توافق برگردانند اما با گذشت یکسال، هنوز اقدامی را شاهد نبوده‌ایم و هیچ اتفاقی هم نیفتاد. از همین رو تلاش کردیم خودمان توازن را ایجاد کنیم. بین هر گام ایران دو ماه فرصت بوده تا آنها به تعهدات خود پایبند باشند.

عراقچی خاطرنشان کرد: ما این هفته آخرین گام خود را برداشته‌ایم و دیگر به هیچ محدودیتی پایبند نیستیم. از این به بعد برنامه هسته‌ای ایران براساس نیازهایی است که ما تصمیم خواهیم گرفت. در مقابل در بعد نظارتی ما دست به اقدامی نزده‌ایم و پروتکل الحاقی سرجایش است.

وی افزود: از نظر ما توازن به توافق بازگشته و برجام در توازن جدیدی قرار دارد. البته این توازن خوب نیست. ما حاضر به بازگشت به تعهدات خود منوط به لغو همه تحریم‌ها و بهره بردن از منافع اقتصادی از برجام هستیم و در این زمینه با همکاران خود گفتگو می‌کنیم.

معاون وزیر خارجه در مورد مکانیسم ماشه گفت: این تصمیم اروپایی‌ها اشتباه است و مجددا موازنه را بر هم می‌زند. ما در مقابل آن اقداماتی انجام خواهیم داد که مجددا موازنه را به توافق بازگرداند. تاکید می‌کنم این موازنه مطلوب ما نیست و ما حاضریم که در صورت اجرای کامل تعهدات طرف مقابل و منتفع شدن ایران از منافع اقتصادی، به اجرای تعهدات بازگردیم.

عراقچی اظهار داشت: برجام در توازن جدیدی قرار دارد.